Του Παναγιώτη Τάταρη,
Η Μάχη του Χέιστινγκς, η οποία έλαβε μέρος στις 14 Οκτωβρίου του 1066 στον λόφο του Σένλακ, πλησίον της ομώνυμης πόλης της Αγγλίας, αποτέλεσε σημαντική τομή για την εξέλιξη του βρετανικού πολιτισμού και της οργάνωσης του κράτους μέχρι σήμερα. Επίσης, η Μάχη του Χέιστινγκς αποτέλεσε την τελευταία πετυχημένη εισβολή στο νησί, αλλά και σήμανε την άνοδο του Νορμανδού βασιλιά Γουλιέλμου του Κατακτητή στο βρετανικό βασιλικό θρόνο, μια δυναστεία που βρίσκεται στο αξίωμα μέχρι και σήμερα.
Αρχικά, η αφορμή για τη μάχη του Χέιστινγκς βρίσκεται στην απόφαση του Γουλιέλμου του Κατακτητή να αυτοανακηρυχθεί διάδοχος του βρετανικού θρόνου. Η αδελφή του παππού του ήταν μητέρα του βασιλιά Εδουάρδου της Αγγλίας, επονομαζόμενος και ως Εδουάρδος ο Εξομολογητής, και με βάση αυτή τη συγγένεια, ο Γουλιέλμος αυτοανακηρύχθηκε διάδοχος του αγγλικού θρόνου, μιας και ο Εδουάρδος δεν είχε παιδιά. Το 1051 ο Γουλιέλμος έπεισε τον Εδουάρδο να υποστηρίξει τη υποψηφιότητά του, κρατώντας όμηρο τον αδελφό της συζύγου του Εδουάρδου, τον Χάρολντ Γκόντγουϊν στη Γαλλία. Όταν πέθανε ο Εδουάρδος, ο Γκόντγουϊν ανακάλεσε και ανέβηκε στον θρόνο, με το όνομα Χάρολντ Β`.
Στις 13 Οκτωβρίου 1066, ο στρατός του Χάρολντ παρατάχθηκε στα υψώματα του Σένλακ, σχηματίζοντας μία πυκνή φάλαγγα από μαχητές οπλισμένους με πολεμικά τσεκούρια, ακόντια και λόγχες. Οι Αγγλοσάξονες πολεμούσαν πάντα πεζοί, σε αντίθεση με τους Νορμανδούς ιππότες οι οποίοι πολεμούσαν έφιπποι, μαζί με τη δύναμη πεζικού τους. Την ίδια ημέρα, παρουσιάστηκε στον Χάρολντ αγγελιοφόρος του Γουλιέλμου, για να του διαβιβάσει την πρόταση για παραίτηση από τον θρόνο, με αντάλλαγμα τα εδάφη βόρεια του Χάμπερ και την αδελφή του Γουλιέλμου, Αδέλα, ως σύζυγο. Η απόρριψη της πρότασης οδήγησε στις τελευταίες ετοιμασίες για την μάχη, η οποία ξεκίνησε την επομένη.
O Xάρολντ είχε καταφέρει να καταλάβει μία θέση που προσέφερε πλεονεκτήματα στο στρατό του, καθώς βρισκόταν σε μία λοφοπλαγιά, όπου τόσο οι πεζοί όσο και οι έφιπποι Nορμανδοί θα είχαν δυσκολίες να προσεγγίσουν. O Γουλιέλμος προτίμησε μία αρκετά κλασική προσέγγιση του αντιπάλου του, χωρίς να προσπαθήσει να καινοτομήσει τακτικά. Οι Νορμανδοί του Γουλιέλμου προχώρησαν σε απόσταση εκατό μέτρων από τους αντιπάλους και άρχισαν τη μάχη με μια βροχή από βέλη, την οποία ακολούθησε έφοδος των οπλιτών με κοντάρια. Οι άνδρες του Χάρολντ ήταν καταπονημένοι από μια πρόσφατη μάχη, κατά την οποία απέκρουσαν μια έφοδο καθώς και μια επέλαση ιππικού των Νορμανδών, με ηγέτη τον ίδιο τον Γουλιέλμο. Ο Γουλιέλμος έστειλε τους λογχοφόρους του για επίθεση, οι οποίοι αποκρούστηκαν, ενώ λίγο αργότερα την ίδια τύχη είχε και η επίθεση του ιππικού. Μία άναρχη οπισθοχώρηση και η διάδοση της αναληθούς είδησης του θανάτου του Γουλιέλμου, ανέβασαν το ηθικό των Αγγλοσαξόνων και έσπειραν πανικό στο Νορμανδικό στράτευμα. Ο στρατός του Χάρολντ καταδίωξε τους οπισθοχωρούντες, αλλά ο Γουλιέλμος έσπευσε ανάμεσα στις δυνάμεις του, φωνάζοντας ότι είναι ζωντανός και οδηγώντας τους σε αντεπίθεση. Η μάχη συνεχίστηκε ως το απόγευμα όταν ο Νορμανδός δούκας διέταξε μία παραπλανητική οπισθοχώρηση, με τους άντρες του Χάρολντ να αφήνουν το λόφο τον οποίο είχαν ως βάση, για να τους καταδιώξουν, αλλά αποκόπηκαν και πάλι, χάνοντας μεγάλο αριθμό πολεμιστών. Ο Γουλιέλμος σταμάτησε την οπισθοχώρηση και επιτέθηκε κατά των μειωμένων δυνάμεων των Άγγλων, οι οποίοι ήταν συγκεντρωμένοι γύρω από τον Χάρολντ, διατάζοντας τους τοξότες του να βάλουν κατά του βασιλιά. Στο σημείο αυτό, ή στην πρώτη έφοδο του βαρέος πεζικού και ιππικού που ακολούθησε, σφραγίστηκε η τύχη των Aγγλων με το θάνατο του Xάρολντ! Στον τάπητα του Mπαγιού, την κυριότερη μη προφορική πηγή για τη μάχη του Xέιστινγκς, ο Xάρολντ απεικονίζεται με ένα βέλος στο μάτι και στη συνέχεια να κατακόβεται από έναν Nορμανδό ιππότη. Πιθανόν όντως κάποιο από τα βέλη να τον τραυμάτισε και στη συνέχεια, ανήμπορος, να δέχτηκε την επίθεση κάποιου από τους Nορμανδούς ιππότες. Ό,τι και να έγινε, ο θάνατος του βασιλιά και η υποστολή του λάβαρου με τον κόκκινο δράκο σήμαναν ουσιαστικά την ήττα των Aγγλων. Πριν το τέλος της ημέρας, οι Νορμανδοί κυρίευσαν τη χρυσή σημαία του βασιλιά και κατέλαβαν την κορυφογραμμή του Σένλακ. Η Μάχη του Χέιστινγκς είχε κριθεί οριστικά υπέρ των Νορμανδών.
Στις 25 Δεκεμβρίου 1066 μπήκε στο Λονδίνο και πήρε το στέμμα ως Γουλιέλμος 1ος, βασιλιάς της Αγγλίας. Στα επόμενα πέντε χρόνια ο βασιλιάς Γουλιέλμος κατέπνιξε με σκληρότητα μια σειρά από εξεγέρσεις και κατέσχεσε όλα τα κτήματα, αντικαθιστώντας την αγγλική αριστοκρατία με Νορμανδούς. Ο νέος βασιλιάς της Αγγλίας, που μιλούσε μόνο τη μητρική του γαλλική γλώσσα και ήταν αναλφάβητος, κατάφερε να συγκρότησει μια αποτελεσματική κυβέρνηση και ένα αξιόπιστο διοικητικό σύστημα. Αν και υπήρξε ανελέητος και αμείλικτος ηγέτης, συνδύασε την αγγλοσαξονική με την νορμανδική παράδοση, σε ένα σύστημα που άσκησε παγκόσμια επιρροή για τα επόμενα εκατό χρόνια.
Για να κλείσουμε, η Μάχη του Χέιστινγκς άνοιξε ένα μεγάλο κεφάλαιο στη βρετανική ιστορία, καθώς η εξουσία του βασιλείου μεταβιβάστηκε στους Νορμανδούς, και ολόκληρη η ζωή των Βρετανών καθορίστηκε από τα νέα ήθη κι έθιμα που εισήγαγε ο Γουλιέλμος ο Κατακτητής. Παράλληλα, ο Γουλιέλμος αποτέλεσε το πρώτο μέλος της νέας βασιλικής δυναστείας μετά το θάνατο του Χάρολντ Β’, η οποία βρίσκεται στο θρόνο μέχρι και σήμερα. Ακόμα, όπως έχουμε ήδη προαναφέρει, η εισβολή αυτή των Νορμανδών στη Βρετανία, που είχε ως συνέπεια την αντίσταση των Άγγλων στη μάχη του Χέιστινγκς, υπήρξε η τελευταία εισβολή αντίπαλου στρατεύματος στη Βρετανία, καθώς το νησί δεν έχει απειληθεί σημαντικά μέχρι σήμερα, με το πιο πρόσφατο παράδειγμα τους βομβαρδισμούς στο Δεύτερο Παγκόσμιο Πόλεμο, όπου και πάλι οι δυνάμεις του Άξονα δεν κατόρθωσαν να εισβάλλουν στη Βρετανία.
Για τη σύνταξη του παρόντος άρθρου αντλήθηκαν πληροφορίες από τις ιστοσελίδες της Μηχανής του Χρόνου και της Παγκόσμιας Πολεμικής Ιστορίας.
