Του Ανδρέα Παπαϊωσήφ,
Το πρωί του Σαββάτου της 24ης Νοεμβρίου 2018, οι Ουκρανικές αρχές έδωσαν εντολή για πλεύση δύο πολεμικών πλοίων και ενός ρυμουλκού από το λιμάνι της Οδησσού προς το λιμάνι της Μαριούπολης, στην Κριμαϊκή Χερσόνησο. Στην συνέχεια, οι ρωσικές αρχές, ανακοίνωσαν πως τα ουκρανικά αυτά πλοία εισέρχονται παρανόμως σε ρωσικά ύδατα, ενώ ταυτόχρονα προσπάθησαν με στρατιωτικά μέσα (αποστολή αεροσκαφών, ελικοπτέρων και πολεμικών πλοίων) να επιτάξουν την ουκρανική ναυτική συνοδεία στα στενά του Κέρτς. Το βράδυ της ίδιας ημέρας, η ουκρανική κυβέρνηση, ανακοίνωσε πως τα πλοία αυτά δέχθηκαν πυρά από ρωσικές δυνάμεις, όπως επίσης τον τραυματισμό έξι μελών πληρώματος. Η Ρωσική πλευρά όντως επισημοποίησε την εμπλοκή, με πρόσχημα την εμπόδιση διέλευσης των πλοίων από τα στενά του Κέρτς, όμως μίλησε για τρεις και όχι έξι τραυματίες.
Η απόρροια του επεισοδίου αυτού, αποφέρει ραγδαίες εξελίξεις στο ουκρανικό ζήτημα, καθώς είναι η πρώτη φορά που βλέπουμε τα δύο κύρια εμπλεκόμενα μέρη, δηλαδή την Ουκρανία και την Ρωσία, να εισέρχονται σε θερμό επεισόδιο. Το επόμενο πρωί της Κυριακής, ο Ουκρανός πρόεδρος Ποροσένκο, χαρακτήρισε το επεισόδιο ως «επιθετική ενέργεια» της Ρωσίας κατά της Ουκρανίας, συγκάλεσε το στρατιωτικό συμβούλιο άμυνας και ασφάλειας της κυβέρνησης και ζήτησε από το κοινοβούλιο να προχωρήσει σε ψήφισμα ως προς την ενεργοποίηση στρατιωτικού νόμου στην χώρα για διάστημα τριάντα ημερών. Από την άλλη πλευρά, η Ρωσία εμμένει στην πάγια στάση της πως τα πλοία αυτά έπλευσαν παράνομα σε ρωσικά χωρικά ύδατα χωρίς ανάλογη άδεια, την ίδια στιγμή που οι ουκρανικές αρχές αναφέρουν πως είχαν στείλει ανάλογη ειδοποίηση στις ρωσικές αρχές, παρόλο που η Κριμαία τελεί υπό ρωσική κατοχή. Επίσης, σήμερα, η Ομοσπονδιακή Υπηρεσία Ασφάλειας της Ρωσικής Ομοσπονδιάς, έδωσε στην δημοσιότητα ένα βίντεο όπου κάποιοι Ουκρανοί κρατούμενοι δηλώνουν πως «είχαν εντολή να πλεύσουν στον προορισμό τους παρά τις ρωσικές ειδοποιήσεις» και πως «γνώριζαν ότι η κίνηση αυτή είναι άκρως προβοκατόρικη». Το ζήτημα πήρε σε μηδενικό χρόνο διεθνείς διαστάσεις, καθώς τόσο οι ΗΠΑ και το ΝΑΤΟ, όσο και άλλες δυτικές χώρες, έσπευσαν να καταδικάσουν το συμβάν και να χαρακτηρίσουν την ρωσική αυτή κίνηση ως παραβίαση του διεθνούς δικαίου. Σημαντικό είναι πως στην συνεδρίαση του Συμβουλίου Ασφαλείας των Ηνωμένων Εθνών, παρατέθηκε από την ίδια την Ρωσική Ομοσπονδία σχετικό έγγραφο προς ψήφιση, το οποίο όμως καταψηφίστηκε από τα υπόλοιπα μέλη.
Το ερώτημα που απορρέει από αυτό το συμβάν όμως, είναι το τι στάση θα ακολουθήσουν τα δύο εμπλεκόμενα μέρη, καθώς και ποια θα είναι η διεθνής αντίδραση.Σε πρώτο χρόνο, μπορούμε να διακρίνουμε πως η Ρωσία προσπαθεί να ελέγξει πλήρως τις θαλάσσιες περιοχές γύρω από την Κριμαϊκή Χερσόνησο, ώστε να πιέσει περαιτέρω την Ουκρανία, τόσο σε γεωπολιτικό, όσο και σε οικονομικό επίπεδο, μια διαπίστωση που μπορεί να έρθει εύκολα εάν παρατηρήσει κανείς την αλλαγή στην στάση των εμπορικών σχέσεων των δύο χωρών, διότι εδώ και ένα μεγάλο χρονικό διάστημα, η Ρωσία έχει προχωρήσει σε σκληρούς ελέγχους στα πλοία που περνούν από τα στενά του Κέρτς. Από ουκρανικής πλευράς, το επεισόδιο αυτό μπορεί να χρησιμοποιηθεί τόσο ως μοχλός πίεσης κατά της Ρωσίας και ως παραπάνω στήριξη από την Δυτική πλευρά, όσο και ως ένα ζήτημα εσωτερικής κατανάλωσης για το ουκρανικό γίγνεσθαι, καθώς μην ξεχνάμε πως μέσα στο 2019 έρχονται προεδρικές και κοινοβουλευτικές εκλογές στην χώρα. Ως εκ τούτου, η επιτυχής λύση της κρίσης αυτής, θα δώσει στον Ποροσένκο ένα μεγάλο αβαντάζ απέναντι στους άλλους υποψηφίους.
Τέλος, πρέπει να εξεταστεί το πώς οι δυτικές δυνάμεις είναι έτοιμες να αντιδράσουν επάνω στο ζήτημα. Οι δηλώσεις των ΗΠΑ ήταν σαφείς δια στόματος Τράμπ, λέγοντας πως δεν τους αρέσει αυτή η κατάσταση και πως θα προχωρήσουν σε ανάλογους χειρισμούς. Εικάζεται πως οι χειρισμοί αυτοί, δεν είναι άλλοι από την περαιτέρω ενίσχυση των δεσμών της Ουκρανίας με τις συνορεύουσες χώρες που ανήκουν στην Βορειο-Ατλαντική Συμμαχία μέσω της αποστολής στρατιωτικών εκπαιδευτών και τον σχεδιασμό μελλοντικών ασκήσεων πάσης φύσεως. Όπως επίσης, αναζωπυρώνεται η αμερικανική σκέψη για την πώληση παραπάνω οπλικών συστημάτων στην Ουκρανία. Στις τάξεις της Ευρωπαϊκής Ένωσης από την άλλη πλευρά, επικρατεί μια πιο μετριοπαθείς στάση όπου διαβουλεύεται η προώθηση περισσότερων οικονομικών περιορισμών στην Ρωσία, καθώς και η ενίσχυση των πολιτικών και οικονομικών δεσμών μεταξύ Κιέβου και ΕΕ. Μένει να δούμε το πώς η Μόσχα θα αντιδράσει στην ήδη για εκείνη αυστηρά πιεστική κατάσταση.
