Του Γιώργου Κωστόπουλου
Σε μια κατάμεστη αίθουσα στο ξενοδοχείο Divani Caravel στο Παγκράτι, πραγματοποιήθηκε την Τετάρτη 14 Νοεμβρίου η εκδήλωση του Κέντρου Ευρωπαϊκού Συνταγματικού Δικαίου του Ιδρύματος Θεμιστοκλή και Δημήτρη Τσάτσου σε συνεργασία με τον Κύκλο Ιδεών για την Εθνική Ανασυγκρότηση, με θέμα: Οι προϋποθέσεις της αναθεωρητικής συναίνεσης και οι κίνδυνοι του συνταγματικού λαϊκισμού.
Ομιλητές αυτής της εκδήλωσης ήταν γνωστοί συνταγματολόγοι όπως ο κ. Ευάγγελος Βενιζέλος και ο κ. Ξενοφών Κοντιάδης, ο καθηγητής Νομικής του Πανεπιστημίου Αθηνών κ. Σπυρίδων Βλαχόπουλος, ο Επίτιμος Πρόεδρος του Συμβουλίου της Επικρατείας κ. Κωνσταντίνος Μενουδάκος καθώς και ο αναπληρωτής Υπουργός Εξωτερικών κ. Γιώργος Κατρούγκαλος. Το πάνελ των ομιλητών συντόνιζε η δημοσιογράφος του ΣΚΑΙ και της Καθημερινής, κ. Ιωάννα Μάνδρου.
Συγκεκριμένα, ο κ. Μενουδάκος έκανε αναφορά στο γενικότερο νόημα της αλλαγής, προσδίδοντας της θετικό πρόσημο, ωστόσο, όπως ανέφερε, σε νομοθετικές και θεσμικές αλλαγές, ο αντίκτυπος και το αποτέλεσμα δεν είναι πάντα θετικά. Τέτοιες ενέργειες, συμπλήρωσε, προκαλούν ρήγματα στην έννομη τάξη και τάσσονται σε βάρος των πολιτών. Όσον αφορά την κρίση που διέρχεται η ελληνική κοινωνία έκανε λόγο για απουσία παντός προβλήματος σχετικό με το Σύνταγμα, το οποίο χαρακτήρισε ανθεκτικό, τονίζοντας πως οι αστοχίες παρατηρούνται κυρίως στην ορθή εφαρμογή των θεσμών.
Ο καθηγητής Συνταγματικού Δικαίου κ. Ξενοφών Κοντιάδης μίλησε για την ισχυρή πεποίθηση του ότι οι παρούσες διαδικασίες συνταγματικής αναθεώρησης είναι καταδικασμένες να αποτύχουν. Παρ’ όλα αυτά, επισήμανε ότι η αποτυχία αυτή θα αποτελέσει ευτύχημα για την ελληνική πολιτική σκηνή, καθώς δεν είναι ούτε η κατάλληλη στιγμή για τέτοιες ενέργειες, ούτε υπάρχει σαφής τεκμηρίωση και ανάλυση των επιπτώσεων που θα φέρουν οι αναθεωρητέες διατάξεις. Τέλος, αναφέρθηκε εκτενώς στην ανάδυση του λεγόμενου συνταγματικού λαϊκισμού στην Ευρώπη, όπου βασικός στόχος των λαϊκιστικών κυβερνήσεων είναι η ενίσχυση της πόλωσης, η δαιμονοποίηση των πολιτικών αντιπάλων και η μετάθεση ευθυνών σε δήθεν ‘’σκοτεινά’’ κέντρα εξουσίας.
Ο κ. Βλαχόπουλος, με τη σειρά του, τάχθηκε υπέρ μιας αναθεώρησης, αλλά με σωστές διαστάσεις και ισορροπίες. Συγκεκριμένα, αναφέρθηκε στο Άρθρο 86 του ελληνικού Συντάγματος περί ευθύνης Υπουργών, υποστηρίζοντας την άρση του ακαταδίωκτου των βουλευτών και των υπουργών, κάτι που θα αυξήσει την εμπιστοσύνη των πολιτών προς τα πολιτικά πρόσωπα. Επίσης, σχετικά με το Άρθρο 110 του Συντάγματος και της διάταξης του περί πενταετούς αναμονής έως την επόμενη αναθεώρηση, πρότεινε την αλλαγή στο κομμάτι αυτό, ώστε να μην ισχύει η πενταετής, αυτή, απαγόρευση για διατάξεις που δεν αναθεωρήθηκαν στην τελευταία συνταγματική αναθεώρηση.
Ο αναπληρωτής Υπουργός Εξωτερικών κ. Κατρούγκαλος έκανε λόγο για άσκοπη χρήση του όρου λαϊκισμού και ότι πρέπει ο συγκεκριμένος όρος να χρησιμοποιείται με μεγαλύτερη αυστηρότητα. Σχετικά με την αναθεώρηση του Άρθρου 3 του Συντάγματος για τις σχέσεις Εκκλησίας- Πολιτείας υποστήριξε ότι οι συνθήκες είναι πιο ώριμες από ποτέ για μια τέτοια ριζοσπαστική αλλαγή. Μιλώντας, επίσης, για μια επιστροφή προς την κανονικότητα με την έξοδο από τα μνημόνια, ανέφερε ότι το Σύνταγμα υπήρξε ένα από τα πρώτα θύματα της κρίσης, καθώς οι νεοφιλελεύθερες πολιτικές της Ευρωπαϊκής Ένωσης δεν το άφηναν να αναπτυχθεί περαιτέρω.
Ο κ. Βενιζέλος, υπό την ιδιότητα του συνταγματολόγου, επισήμανε ότι το Σύνταγμα διασφαλίζει τις σχέσεις του κράτους δικαίου με τον μακρύ ιστορικό χρόνο. Σημαντική, επίσης, κατά τον κ. Βενιζέλο, είναι η ύπαρξη διαφορετικού κανονιστικού πλαισίου από την απλή πλειοψηφία των απλών νόμων. Οι αλλαγές είναι θεμιτές, πρόσθεσε, ωστόσο δεν πρέπει να αλλάζει η ουσία αλλά η ερμηνεία των αναθεωρητέων διατάξεων. Τέλος, τόνισε προς πάσα κατεύθυνση ότι η συναίνεση που απαιτεί η αναθεώρηση πρέπει να προέρχεται από την πεποίθηση ότι το Σύνταγμα ανήκει σε όλους του πολίτες και σε όλες τις πολιτικές δυνάμεις, καθώς πρόκειται για ένα εθνικό και ευρύχωρο Σύνταγμα στο πλαίσιο της αστικής φιλελεύθερης δημοκρατίας και δεν αποτελεί δημιούργημα κάποιας συγκεκριμένης πολιτικής παράταξης.
Συμπερασματικά, οι απόψεις που διατυπώθηκαν έδωσαν τη δυνατότητα προβληματισμού και εμβάθυνσης πάνω στις δυσκολίες και τις απαιτήσεις που ενέχει μια συνταγματική αναθεώρηση. Επίσης, οι στοχευμένες ερωτήσεις του κοινού, με τη σειρά τους, οδήγησαν σε νέα συμπεράσματα, που στο πλαίσιο της ανάλυσης του κυρίως θέματος της εκδήλωσης μας έκαναν όλους σοφότερους πάνω σε αυτά τα κρίσιμης σημασίας ζητήματα.
Απόφοιτος του Τμήματος Πολιτικής Επιστήμης και Διεθνών Σχέσεων του Πανεπιστημίου Πελοποννήσου. Το διάστημα αυτό σπουδάζει Δημοσιογραφία και ΜΜΕ σε ιδιωτικό Ινστιτούτο εκπαίδευσης. Έχει προηγούμενη εμπειρία στην αρθρογραφία καθώς την περίοδο 2016-2017 υπήρξε αρθρογράφος για διάφορα site ποικίλης ύλης, ενώ από τις αρχές του 2018 είναι ιδρυτής και διαχειριστής ενημερωτικού group αθλητικού περιεχομένου στα social media. Από ξένες γλώσσες γνωρίζει αγγλικά.
