Του Ανδρέα Παπαϊωσήφ,
Ο απόηχος της επίσκεψης του Αμερικανού Σύμβουλου Εθνικής Άμυνας, Τζόν Μπόλτον, στην Μόσχα για να επιτευχθούν κάποιες συζητήσεις με την Ρωσική πλευρά όσον αναφορά τις δηλώσεις των ΗΠΑ για την απομάκρυνση τους από την Συνθήκη Περί Μέσου Βεληνεκούς Οπλικών Συστημάτων του 1987, βρήκε τον ίδιο να διαβουλεύεται και με τον Ρώσο Υπουργό Εξωτερικών Σεργκέι Λαβρόφ, σε μια πλειάδα ζητημάτων όπως ο ίδιος ο Λαβρόφ παραδέχθηκε στο κανάλι Ρωσία 1. Είναι άκρως ενδιαφέρον να μπορέσει κανείς να καταλάβει σε τι αναφέρεται ο Ρώσος Υπουργός Εξωτερικών όπως επίσης και να μπορέσει να διαβάσει πίσω από τις γραμμές των λεγομένων του Λαβρόφ.
Όμως ας πάρουμε τα πράγματα από την αρχή. Αρχικά, οι ερωτήσεις που δέχθηκε ο Υπουργός, όπως ήταν αναμενόμενο, αφορούσαν τις πρόσφατες εκατέρωθεν δηλώσεις των δύο κρατών σχετικά με την άνωθεν αναφερόμενη Συνθήκη και την πρόθεση των ΗΠΑ να αποχωρήσουν. Ο Λαβρόφ απάντησε λέγοντας πως όντως οι Ηνωμένες Πολιτείες έχουν μεγάλη θέληση να αποχωρήσουν από την εν λόγω Συνθήκη και θα το κάνουν μέσα στο επόμενο εξάμηνο όπου θα επικυρωθεί η αποχώρηση. Σε αυτό που στάθηκε όμως και ανέλυσε εκτενώς, είναι ο λόγος για τον οποίο οι ΗΠΑ έχουν αυτή την θέληση, εξηγώντας πως η αποχώρηση αυτή εκφράστηκε από τις ΗΠΑ λόγω του ότι η Ρωσία είχε εκτενώς προχωρήσει σε μια σειρά βαλλιστικών ασκήσεων εντός Ρωσικής επικράτειας χωρίς να ενημερώσει τους ανάλογους αμερικανικούς πολιτικούς και στρατιωτικούς φορείς μέσα στο διάστημα 2008 – 2014. Το αποτέλεσμα ήταν να σταλεί ένα έγγραφο στο ρωσικό Υπουργείο Εξωτερικών όπου οι ΗΠΑ ζητούν απαντήσεις σε μια σειρά ζητημάτων άμυνας και Εξωτερικής Πολιτικής από την Ρωσική Ομοσπονδία, ζητήματα τα οποία δεν έδωσε στην δημοσιότητα ο Λαβρόφ. Επίσης στο τέλος της απάντησης του ο Υπουργός δήλωσε πως η Ρωσία αναγνωρίζει την στρατιωτική και πολιτική «ανωτερότητα» των ΗΠΑ, πως σε καμία περίπτωση δεν ζητείται η περαιτέρω όξυνση των ρωσο-αμερικανικών σχέσεων και πως η Ρωσία ακολουθεί την πάγια διπλωματική της τακτική που ζητεί την επί ίσοις όροις και ειλικρινή διαπραγμάτευση με τις ΗΠΑ σε κάθε διακρατικό τους ζήτημα.
Στην συνέχεια της συνέντευξης που παρέθεσε ο Σεργκέι Λαβρόφ, τόνισε πως στην συνάντηση με τον Τζον Μπόλτον τέθηκαν κάποια ζητήματα που υπήρξε σύμπνοια απόψεων, ζητήματα όπως η καταπολέμηση της διεθνούς τρομοκρατίας, η συνεργασία στην κυβερνοασφάλεια και η ανάπτυξη του εμπορίου, ζητήματα στα οποία και οι δύο χώρες είναι πρόθυμες να συνεργαστούν. Όμως, ειπώθηκε πως οι ΗΠΑ έχουν την τάση να απομακρυνθούν και από άλλες αμυντικές συνθήκες, όπως οι συνθήκες START I,II και III που αφορούν την μείωση των πυρηνικών και άλλων επιθετικών οπλικών συστημάτων σε συγκεκριμένες στρατηγικές τοποθεσίες. Σχολιάζοντας αυτή την αμερικανική πρόθεση, ο Υπουργός τόνισε πως εάν οι ΗΠΑ προχωρήσουν σε ανάλογες κινήσεις θα αναγκάσουν την Ρωσία τόσο να απαντήσει ανάλογα όσο και να προχωρήσει με την σειρά της σε αμυντικά και πολιτικά μέτρα για να την διασφάλιση της κρατικής της ακεραιότητας.
Παρατηρώντας τις δηλώσεις αυτές, είναι αναγκαίο να παρθούν κάποια συμπεράσματα σχετικά με το πώς η Ρωσία θέλει να αντιμετωπίσει αυτή την επιθετική στάση των Ηνωμένων Πολιτειών. Συνάγεται πως κύριο μέλημα της ρωσικής εξωτερικής πολιτικής είναι να επαναφέρει την διαπραγματευτική της δεινότητα και στρατηγική θέση σε τέτοιο σημείο ώστε να μπορεί να «κοιτάξει στα μάτια» τις ΗΠΑ, διότι είναι γεγονός πως τα τελευταία χρόνια λόγω της αμερικανικής και της ευρωπαϊκής πίεσης που λαμβάνει η Ρωσία έχει μειωθεί η ελευθερία κινήσεων της, κάτι που θέλει να αντιστρέψει. Στην συνέχεια, είναι λογικό να δηλώνουν προς τις ΗΠΑ ότι χωρίς νομικό θεσμικό πλαίσιο, είναι αναπόφευκτη μια νέα μάχη εξοπλισμών μεταξύ των δύο χωρών, κατάσταση που θα φέρει Ρωσία και ΗΠΑ σε πάλαι ποτέ ψυχροπολεμικά περιγράμματα. Φαίνεται πως η Ρωσία, στο πλαίσιο των σχέσεων της με τις ΗΠΑ, να προσπαθεί απεγνωσμένα να περισώσει όποια πλεονεκτική θέση έχει ακόμα, ενώ ταυτόχρονα να δείξει πως εκείνη έχει θετική διάθεση για συνεργασία την ίδια ώρα που οι Αμερικανοί ακολουθούν μια ευ όλης της ύλης πίεση προς την Μόσχα με σκοπό να την απομονώσουν ευρωπαϊκά, μεσανατολικά και ασιατικά. Συνοψίζοντας, μπορούμε να δούμε πως το επόμενο εξάμηνο θα είναι το κρισιμότερο χρονικό σημείο στις σχέσεις τον δύο κρατών μετά την λήξη του Ψυχρού Πολέμου.
