Της Αθηνάς – Νεφέλης Βούκουνα,
Λίγο ή πολύ, οι περισσότεροι από εμάς αν μας ζητηθεί να περιγράψουμε την κλίμακα των πολιτικών ιδεολογιών από την Δεξιά μέχρι και την Αριστερά, φανταζόμαστε έναν οριζόντιο άξονα . Μια μεγάλη ευθεία γραμμή πάνω στην οποία τοποθετούνται κλιμακωτά από τα Δεξιά προς τα Αριστερά οι πολιτικοί ιδεολογικοί σχηματισμοί αντίστοιχα. Η Θεωρία του Πετάλου , γνωστή και από την θεωρία των δύο άκρων, έρχεται να διαψεύσει αυτού του είδους την εικασία, καθώς ισχυρίζεται ότι η άκρα Δεξιά και η άκρα Αριστερά παρουσιάζουν μια σειρά από ομοιότητες που ποτέ δεν είχαμε σκεφτεί. Τα άκρα αυτά , δηλαδή, δεν αποτελούν δύο αντίθετους πόλους ενός πολιτικού γραμμικού συνεχούς. Αντίθετα, η θέση των πολιτικών ιδεολογιών σχηματίζει μια μορφή πετάλου , του οποίου οι απολήξεις βρίσκονται πολύ κοντά. Η άκρα Δεξιά και η άκρα Αριστερά συγκλίνουν σε χαρακτηριστικά γνωρίσματα όπως η βία, η τρομοκρατία, ο αυταρχισμός ,η περιφρόνηση του κοινοβουλευτικού θεσμού και των διαδικασιών και ο περιορισμός της ελευθερίας της έκφρασης. Αυτά είναι και τα βασικότερα κοινά σημεία που μοιράζονται τα δύο αυτά άκρα. Αμφότεροι λοιπόν, οι ακραίοι ιδεολογικοί σχηματισμοί βασίζουν την δράση τους στην βία και καλούν τον λαό να ανατρέψει την εξουσία με μια βίαιη εξέγερση, για διαφορετικούς , βέβαια, σκοπούς ο καθένας. Από την μία πλευρά, οι ακροδεξιοί στοχεύουν στην δημιουργία ενός «καθαρού» φυλετικού έθνους χωρίς «ξένα μιάσματα» και από την άλλη οι ακροαριστεροί ονειρεύονται μια κοινωνία απαλλαγμένη από τα δεσμά της κρατικής εξουσίας και της «νόμιμης βίας», διαθέτοντας όμως κοινά μέσα και ακλουθώντας ίδιες πρακτικές, όπως την απόρριψη συνεργασίας των κρατών σε παγκόσμιο επίπεδο, την απουσία νομικών θεσμών και τον ολοκληρωτισμό.
Σε αυτό το σημείο θα ήθελα να ξεκαθαρίσουμε λίγο τους όρους «Ακροδεξιά» και «Ακροαριστερά» ,ώστε να μην υπάρξουν παρερμηνείες. Με τον όρο «Ακροδεξιά» εννοούμε το σύνολο των πολιτικών ιδεών που θεωρούνται εθνικιστικές, αυταρχικές και ακραία συντηρητικές. Η άκρα Δεξιά μπορεί να λάβει διαφορετικές μορφές (όπως αυτή του εθνικοσοσιαλισμού, του ναζισμού, του φασισμού κ.α.) πάντα όμως είναι συνυφασμένη με τον ρατσισμό και την μισαλλοδοξία. Με τον όρο «Ακροαριστερά», τώρα, αναφερόμαστε στην ακραία και ριζοσπαστική μορφή που μπορεί να λάβει η Αριστερά στον χώρο των πολιτικών ιδεολογιών. Η ακροαριστερά ,ως κομμάτι της Αριστεράς, αποσκοπεί στην κατάργηση της άνισης διανομής του πλούτου και στην απόρριψη κάθε είδους ταξικής κοινωνικής διαστρωμάτωσης. Παρ’ όλα αυτά, οι λύσεις που δίνει στα κοινωνικά ζητήματα είναι ιδιαίτερα ριζικές, βίαιες και ακραία επαναστατικές. Η ακροαριστερά έχει άμεσα συνδεθεί με τον αναρχισμό, ή αλλιώς την αναρχία, όπως συνηθίζουμε να τον αποκαλούμε, χωρίς όμως να αποτελεί την μοναδική της πτυχή.
Η ελληνική κοινή γνώμη, βρίσκεται σε κατάσταση σύγχυσης όσον αφορά τις ακραίες πολιτικές ιδέες. Άλλες φορές ταυτίζει την άκρα Δεξιά με τον φασισμό, στενεύοντας ακόμη πιο πολύ την ερμηνεία της και περιορίζοντάς την στον ναζισμό, αγνοώντας ότι ο φασισμός δεν είναι παρά μια μόνο πτυχή και έκφανση της ακροδεξιάς. Όταν μια ιδεολογία χαρακτηρίζεται ακροδεξιά δεν συνεπάγεται ούτε απαραίτητα ταυτίζεται με την έννοια του φασισμού, πολλώ δε μάλλον με την έννοια του ναζισμού. Άλλες πάλι φορές, ταυτίζει εξίσου λανθασμένα την άκρα Αριστερά με τον κομμουνισμό, συγχέοντας την ριζοσπαστική και ακραία εκδοχή της Αριστεράς και εξισώνοντας την με οποιαδήποτε αριστερή ιδεολογία. Τις περισσότερες, βέβαια, φορές η ελληνική κοινωνία αντιμετωπίζει την ακροαριστερά ως μικρότερη απειλή από την ακροδεξιά , θεωρώντας την ως πιο ακίνδυνη πολιτική ιδεολογία. Υπάρχει ,δηλαδή, η προκατάληψη ότι η ακραία μορφή της Αριστεράς είναι λιγότερο επικίνδυνη για πολλούς από την αντίστοιχη ακραία Δεξιά. Ίσως αυτό το κοινωνικοπολιτικό στερεότυπο να είναι και απόρροια της υπερβολικής προβολής και κινδυνολογίας των μέσων ενημέρωσης , που αναπαράγουν γεγονότα βίας ή τρομοκρατίας από ακροδεξιά στοιχεία χωρίς να κάνουν το αντίστοιχο στον ίδιο βαθμό για τους ακροαριστερούς. Δημιουργείται , λοιπόν, μια, όχι άδικα κατά την γνώμη μου, απεχθής εικόνα για τον ακραίο χώρο της Δεξιάς που όμως θα έπρεπε να ισχύει και για την άκρα Αριστερά. Η άγνοια αυτή του κινδύνου της δράσης της ακροαριστεράς μπορεί να αποδειχθεί ιδιαίτερα επικίνδυνη καθώς αποτελεί έναν «κεκαλυμμένο εχθρό» σε αντίθεση με την απειλή της ακροδεξιάς που διατρανώνεται ,συνεχώς. Η ελληνική κοινή γνώμη δεν έχει ,ίσως, επαρκώς συνειδητοποιήσει ότι κάθε φανατισμός, κάθε εμμονική προσκόλληση, κάθε ακραία μορφή οποιοσδήποτε ιδεολογίας αποτελεί απειλή για την ευμάρεια του κοινωνικού συνόλου και υποδαυλίζει κοινωνικές αναταραχές.
Εύκολα μπορεί λοιπόν κάποιος να αντιληφθεί, ότι είναι μείζονος σημασίας η ελληνική κοινωνία να μην αντιμετωπίζει τα δύο άκρα «με δυο μέτρα και δύο σταθμά». Αντίθετα οφείλει να κατακρίνει και να απορρίπτει την βία και την τρομοκρατία από όποιον ιδεολογικό χώρο και να πηγάζει και να κατανοήσει ότι ο ολοκληρωτισμός είτε προέρχεται από τα Δεξιά, είτε από τα Αριστερά μόνο καταπίεση και περιορισμούς των ανθρωπίνων δικαιωμάτων μπορεί να διαιωνίσει. Όλοι μας θα έπρεπε να έχουμε ως στάση ζωής απέναντι στα δύο άκρα την τετριμμένη πια αλλά τόσο σημαντική, έκφραση «καταδικάζουμε την βία από όπου και αν προέρχεται». Μια έκφραση που πρέπει να πιστέψουμε και να υιοθετήσουμε στην καθημερινότητά μας, μιας και την ακούμε τόσο συχνά από τους φορείς εξουσίας και την εκάστοτε κυβέρνηση, εκ του ασφαλούς ,βέβαια, αφού οι ίδιοι έχουν κατοχυρώσει το μονοπώλιο της «νόμιμης βίας», αλλά αυτό είναι μια άλλη συζήτηση…
