Του Κωνσταντίνου Ι. Γιαρέντη,
Όσο η Ελλάδα έγραφε το δικό της έπος και οι στρατιώτες της άφηναν τις τελευταίες τους πνοές στα σύνορα με την Αλβανία, η Ευρώπη καιγόταν. Ο πόλεμος στην Ευρώπη μαινόταν 2 χρόνια και δύο μήνες, σχεδόν. Το Ράιχ είχε υπό τον έλεγχό του σχεδόν όλη την ήπειρο. Είχε προσαρτήσει το βορειοδυτικό κομμάτι της Γαλλίας, το Βέλγιο, το Λουξεμβούργο, τη Νορβηγία και τη Δανία, είχε σπάσει την Τσεχοσλοβακία καταλαμβάνοντας την Τσεχία, ενώ υποτελή σε αυτό ήταν η Γαλλία του Βισύ, υπό τον στρατηγό Πεταίν και η Σλοβακία. Με το μέρος του ήταν, προφανώς, και η Ιταλία με τις αλβανικές της κτήσεις, η οποία, όμως, παρά μόνον ένας ουραγός της ναζιστικής ίλης. Το μόνο που έμεινε στον συγγραφέα του “Mein Kampf” ήταν τα Βαλκάνια και η Ε.Σ.Σ.Δ.
Πώς φτάσαμε, όμως, εδώ; Όλοι γνωρίζουμε την αρχή του ελληνικού έπους, με το ηχηρό όχι του Μεταξά στον Grazzi (αν και, για του ιστορικού το αληθές, τα ακριβή λόγια του πρωθυπουργού ήταν: «κ. Πρεσβευτά, το περιεχόμενον του τελεσιγράφου και ο τρόπος καθ’ον μοι επεδόθη σημαίνουν πόλεμον εκ μέρους της Ιταλίας.»), που έμπρακτα απέδειξε με την δράση, του ο ελληνικός λαός. Τι συνέβη, όμως, πριν και μετά από αυτά τα γεγονότα των ξημερωμάτων της 28ης Οκτωβρίου;
Ένα μήνα, σχεδόν, πριν την κήρυξη του πολέμου από τους Ιταλούς, στις 27 του Σεπτέμβρη, συναντώνται στο Βερολίνο ο Joachim von Ribbentrop (ΥπΕξ του Ράιχ), o Galeazzo Cianno (ΥπΕξ της Ιταλίας) & o Saburō Kurusu (πρέσβης της Ιαπωνίας στην Γερμανία). Οι τρεις άντρες θα υπογράψουν το Σύμφωνο του Βερολίνου, γνωστό και ως τριμερές. Σκοπός του βέβαια δεν ήταν η ουσιαστική συμφωνία αλλά μία νύξη στους Αμερικανούς. Ούτως ή άλλως, το ιταλο-γερμανικό και το ιαπωνικό θέατρο πολέμου ήταν σε αντίθετες πλευρές της γης και οι συνυπογράφουσες δυνάμεις είχαν διαφορετικά συμφέροντα. Έτσι ξεκινάει η συμφωνία που θα μείνει στην ιστορία ως Άξονας.
H αρχή του Οκτώβρη βρίσκει την Ιαπωνία να προελαύνει στις κινεζικές επαρχίες, ενόσω η ίδια η Κίνα βρίσκεται σε εμφύλιο και οι βομβαρδισμοί του Λονδίνου συνεχίζονται εδώ και έναν μήνα, αλλά η βρετανική πρωτεύουσα κρατεί γερά. Ο Χίτλερ βιώνει την πρώτη του αποτυχία, βλέποντας την επιχείρηση απόβασης στη Βρετανία να αποτυγχάνει. Στις 4 του μήνα ο Μουσολίνι & ο Χίτλερ συναντώνται στο Brennerpass, για να σχεδιάσουν τις επόμενες κινήσεις τους. Απώτερος σκοπός του Führer, για να μπορέσει το γερμανικό έθνος μέσα στον ζωτικό του χώρο να…αναπνεύσει (!), είναι η Σοβιετική Ένωση. Παρά την υπογραφή του Συμφώνου Molotov – Ribbentrop, ο Χίτλερ πάντα έβλεπε τον Στάλιν με καχυποψία, καθώς ποτέ δεν τον εμπιστεύτηκε.
Παρόλα αυτά, στην άλλη πλευρά του Ατλαντικού, υπάρχει εκλογικό άρωμα στον αέρα. Στην Αμερική, στις 5 του Νοέμβρη, τελούνται εκλογές. Κατά τη διάρκεια του προεκλογικού αγώνα, ο πρόεδρος Ρούσβελτ, αντιγράφοντας τον προκάτοχό του κατά τον Πρώτο Παγκόσμιο, Ουίλσον, διαβεβαίωνε τον αμερικανικό λαό, ότι δεν θα έστελνε “our boys” στον πόλεμο. Και έτσι, όπως και ο Wilson, επανεκλέγεται πρόεδρος. Αλλά, όπως γνωρίζουμε από την ιστορία, και πάλι αντιστοίχως με τον Wilson, ο Roosevelt αναγκάζεται να εισέλθει στον πόλεμο.
Για να καταφέρει ο Χίτλερ να εισβάλει στην Ε.Σ.Σ.Δ. χρειάζεται να εξασφαλίσει τα Βαλκάνια, δηλαδή την Ρουμανία, την Ουγγαρία, την Βουλγαρία, τη Γιουγκοσλαβία και την Ελλάδα. Όταν ο Μουσολίνι, με βαριά καρδιά, αποφάσισε να ζητήσει την βοήθεια του συμμάχου του, ο Χίτλερ ανταποκρίθηκε. Ήδη από τον Σεπτέμβριο λογάριαζε την αναμόρφωση των Βαλκανίων. Ήξερε πως η Ρουμανία και η Γιουγκοσλαβία ήδη από τον μεσοπόλεμο συμμετείχαν στις γαλλικές «αντισυμμαχίες». Από τον περασμένο Ιούνιο η Ρουμανία είχε αναγκαστεί να παραδώσει στον Στάλιν την Βεσσαραβία (σημ: Μολδαβία), την Τρανσυλβανία στην Ουγγαρία και την μεσημβρινή Δοβρούτσα στη Βουλγαρία, υπό γερμανική πίεση. Το Φθινόπωρο του 1940 βρίσκει το λείψανο κράτους, που ήταν η Ρουμανία, σε κατάρρευση από τα γερμανικά στρατεύματα. Ο βασιλιάς Κάρολος παραιτείται και αναλαμβάνει ο γιος του Μιχαήλ με αρχηγό της κυβέρνησης τον στρατηγό Αντονέσκου, ο οποίος υποδέχεται τους Ναζί στη Ρουμανία και η Ρουμανία, επισήμως, τάσσεται στο πλευρό του άξονα στον πόλεμο «ενάντια στον Μπολσεβικικό κίνδυνο» στις 23 του Νοέμβρη.
Στο μεταξύ, στις 20 του Νοέμβρη και στις 24 το πλευρό του άξονα παίρνουν η Ουγγαρία και η Σλοβακία. Ο Χίτλερ προετοιμάζεται για την εισβολή στη Γιουγκοσλαβία & την Ελλάδα. Η εισβολή ξεκινά στις 6 του Απρίλη 1941. Σε 3 ημέρες ο Χίτλερ έχει σχεδόν καταλάβει την Γιουγκοσλαβία και την μέσω της Βουλγαρίας φθάνει στην Θεσσαλονίκη. Τα ελληνικά στρατεύματα αδυνατούν να διατηρήσουν τον πόλεμο σε 2 μέτωπα και η άμυνα βάλλεται πανταχόθεν. Σταδιακά, οι Έλληνες υποχωρούν, από τη γραμμή Μεταξά, στον Αλιάκμονα, στον Όλυμπο και τέλος στις Θερμοπύλες υπό την κάλυψη των Βρετανών που είχαν βρεθεί στην Ελλάδα από την Αφρική, ύστερα από τις εντολές του Τσώρτσιλ. Η Γιουγκοσλαβία (στις 18 του Απρίλη) και η Ελλάδα (στην 1η του Ιούνη) τελούν υπό κατοχή.
Ο δρόμος, πλέον για την Σοβιετική Ένωση είναι ανοιχτός. Οι δυνάμεις του άξονα θα επιτεθούν στο Κομμουνιστικό Καθεστώς στις 22 Ιουνίου, ένα μήνα αργότερα από το υπολογισμένο, λόγω των παραστρατημάτων του Ντούτσε στην Ελλάδα. Γερμανοί, Ιταλοί, Γάλλοι απεσταλμένοι της κυβέρνησης του Βισύ, Φινλανδοί, Ρουμάνοι, Ούγγροι ακόμη και μια ισπανική μεραρχία συντελούν τις 240 περίπου μεραρχίες, εκ των οποίων οι 17 «Παντσερ», που θα ξεκινήσουν την «σταυροφορία ενάντια στον Μπολσεβικισμό». Η Ευρώπη είναι στα χέρια των Γερμανών.