Του Χρήστου Μπέντσου,
Όπως είναι ευρέως γνωστό μετά το ημερολογιακό τέλος των μνημονίων, η χώρα έχει μπει έστω και άτυπα σε προεκλογική περίοδο. Δεν θα γινόταν και διαφορετικά, καθώς το 2019 είναι έτος εκλογών. Έτσι, ήδη άρχισαν τα πρώτα προεκλογικά σποτ είτε τηλεοπτικά είτε σε μορφή αφίσας. Σε αυτή την φάση της προεκλογικής περιόδου φαίνεται ότι ο Σύριζα ακολουθεί την πολιτική διαφήμισης που ακολούθησε η Νέα Δημοκρατία το 2015. Και εξηγώ στη συνέχεια.
Μια κατηγορία διαφήμισης είναι η πολιτική διαφήμιση που διακρίνεται σε συγκριτική πολιτική διαφήμιση αρνητικού πλαισίου και σε αρνητική πολιτική διαφήμιση. Η πρώτη κατηγορία επικεντρώνεται στη σύγκριση δύο υποψηφίων, δημιουργώντας θετική εικόνα για τον έναν, τονίζοντας τα μειονεκτήματα του άλλου. Είναι αποτελεσματικότερη, όταν ο ένας υπερτερεί του άλλου και χρησιμοποιείται για ενίσχυση μιας ήδη διαμορφωμένης άποψης. Στον αντίποδα, η αρνητική πολιτική διαφήμιση εστιάζει αποκλειστικά στην αρνητική πληροφόρηση για τον αντίπαλο. Πολλές φορές, χαρακτηρίζεται και ως «μαύρη διαφήμιση». Συνήθως, απομακρύνει τους ψηφοφόρους από την κάλπη, δεν παρέχει καμιά πληροφόρηση και θεωρείται επιβλαβής για τη δημοκρατία.
Γυρνώντας στις εκλογές του Ιανουαρίου 2015, πολλοί θα θυμόμαστε τη διαφημιστική καμπάνια της ΝΔ και του Σύριζα. Η ΝΔ, επέλεξε την αρνητική πολιτική διαφήμιση. Σε πολλά σποτ, έδειχνε ζοφερά τοπία, μιλούσαν για έξοδο από το ευρώ, για διεθνή απομόνωση, κούρεμα καταθέσεων και γενικότερα καταστροφολογούσε. Επιπλέον, δεν διαφήμισε τις θέσεις της, αλλά με εμμονικό τρόπο διαλαλούσε να μην έρθει ο Σύριζα στην εξουσία. Αντίθετα, ο Σύριζα, επέλεξε την συγκριτική πολιτική διαφήμιση αρνητικού πλαισίου. Προτίμησε να συγκρίνει τον Αλέξη Τσίπρα ως νέο και άφθαρτο απέναντι στον κουρασμένο και απαξιωμένο από το εκλογικό σώμα Αντώνη Σαμαρά. Επίσης, επέμεινε στην διαφήμιση του προγράμματός του, το «πρόγραμμα της Θεσσαλονίκης». Τέλος, ήδη από τις ευρωεκλογές είχε παγιωθεί η διαφορά των δύο κομμάτων και ήταν ξεκάθαρο ποιος θα κέρδιζε. Η επιλογή του Σύριζα τον δικαίωσε και κέρδισε με διαφορά, στα όρια της αυτοδυναμίας (149 βουλευτές).
Ερχόμενοι στο 2018, οι ρόλοι έχουν αντιστραφεί. Ο Σύριζα ως κυβέρνηση πλέον αντιγράφει τη στρατηγική της Νέας Δημοκρατίας του 2015. Από τα πρώτα δείγματα φαίνεται ότι επιλέγει τον δρόμο της δαιμονοποίησης του πολιτικού αντιπάλου. Χαρακτηριστικά πρόσφατα παραδείγματα είναι οι επιθέσεις στα λεγόμενα θεσμικά εμπόδια: στον ΣΚΑΪ (ΜΜΕ) για την κάλυψη των πυρκαγιών στο Μάτι και η επίθεση στον Γ. Στουρνάρα (κεντρικό τραπεζίτη μη ελεγχόμενο από την κυβέρνηση) για τη στάση του στο sell off των τραπεζικών μετοχών. Ας μην ξεχνάμε και τις επιθέσεις στη δικαιοσύνη που θα επανεμφανιστούν αν δεν μπορέσει η κυβέρνηση να τη χειραγωγήσει (π.χ. με αφορμή την υπόθεση ΚΕΛΠΝΟ ή Novartis). Όσο προς τις επιθέσεις στη ΝΔ, ήδη το πρώτο δείγμα δόθηκε από την νεολαία του Σύριζα με την αφίσα στην οποία προειδοποιούσε τι θα γίνει αν αναλάβει ο Κ. Μητσοτάκης. Πιο συγκεκριμένα, προειδοποιούσε για 1 πρόσληψη ανά 5 απολύσεις στο δημόσιο, επαναφορά της βάσης του 10, επαναφορά φυλακών τύπου Γ. Ενώ ο υπουργός ψηφιακής πολιτικής, Ν. Παππάς, απάντησε στην κριτική για τη λειτουργία της ΕΡΤ ότι η ΝΔ θέλει να την κλείσει και όχι τι θα κάνει ως κυβέρνηση για να τη βελτιώσει. Τέλος, στα πλαίσια της «μαύρης διαφήμισης» σχεδόν καθημερινά, σαν αντιβίωση, τα κυβερνητικά στελέχη επιχειρούν να ταυτίζουν την ΝΔ με την ακροδεξιά, ξεχνώντας με ποιον συγκυβερνούν.
Αντίθετα, η ΝΔ ακολουθεί σε αυτό το στάδιο τη στρατηγική του Σύριζα του 2015. Επιδιώκει την προσωπική σύγκριση του Κ. Μητσοτάκη με τον Α. Τσίπρα, εστιάζοντας σε σημεία, όπως η φερεγγυότητα, τα ψέματα του πρωθυπουργού, η αξιοπιστία και η υπευθυνότητα. Επιπλέον, εστιάζει στο δικό της πρόγραμμα σε όλους τους τομείς, όπως η επαναδιαπραγμάτευση των πρωτογενών πλεονασμάτων, η μείωση της φορολογίας, η αξιολόγηση στο δημόσιο και η ίδρυση ιδιωτικών πανεπιστημίων. Τέλος, όπως αναφέρθηκε στην αρχή του άρθρου, η συγκεκριμένη πολιτική ενισχύει την ήδη διαμορφωμένη εικόνα. Αναλογιζόμενος τις δημοσκοπήσεις τόσο στην παράσταση νίκης όσο και την καταλληλότητα για πρωθυπουργός, φαίνεται ότι η ΝΔ έχει κάνει ορθότερη επιλογή.
Απόφοιτος του τμήματος Οικονομικών Επιστημών ΑΠΘ, μεταπτυχιακός φοιτητής στο MSc Energy and Finance στο Διεθνές Πανεπιστήμιο Ελλάδας και υπότροφος του Ιδρύματος Καρέλια. Στα πλαίσια του Erasmus+ βρίσκεται στο Costas Grammenos Center for Shipping, Trade and Finance στο Cass Business School, ενώ εργάζεται στον Παγκόσμιο Οργανισμό Ναυτιλίας (IMO) στο Λονδίνο. Πολιτικά χαρακτηρίζεται φιλελεύθερος και ευρωπαϊστής. Είναι μέλος του Finance Club, της Ελληνικής Εταιρείας Διοίκησης Επιχειρήσεων και του Ομίλου Ροταράκτ Θεσσαλονίκης. Υπήρξε μέλος του συλλόγου φοιτητών κατά τη διάρκεια των προπτυχιακών του σπουδών και class representative στο μεταπτυχιακό.
