Του Γεωργίου-Ερμή Μπουγιούρη,
Γιορτάζοντας κανείς, με φίλους, συγγενείς, γείτονες, γνωστούς, την παγκόσμια ημέρα ηλικιωμένων αδυνατεί να ξεφύγει από το γνωστό προβληματισμό. Εκείνον, που μας ζητούσαν να πραγματευτούμε στις εκθέσεις μας στο Λύκειο. Εκείνον που ζήσαμε ένα πρωινό στα Μέσα Μαζικής Μεταφοράς όταν δεν σηκωθήκαμε αρκετά γρήγορα για να παραδώσουμε την θέση μας. Εκείνον που καταλάβαμε και ζήσαμε σιγά σιγά όσο μεγαλώναμε και άλλαξε η γενιά στα σχολικά χρόνια. Ο προβληματισμός αυτός είναι ευρύτερα γνωστός ως χάσμα των γενεών.
Το χάσμα των γενεών θα μπορούσε να περιγραφεί ως η ταχύρυθμη εξέλιξη της εποχής και της κοινωνίας, τα διαφορετικά ιδανικά και τρόπος σκέψης που χαρακτηρίζει την νέα απ΄ την παλιά. Η νεότερη νιώθει να την πνίγει το άδικο, να μην γίνεται κατανοητή από κανέναν και να “βράζει το αίμα της”. Η παλαιότερη διακρίνει τον εαυτό της ως λογική, πραγματιστική και αποτελεσματικότερη. Μια άτυπη αντιπαλότητα που υπήρχε, υπάρχει και θα συνεχίσει να υπάρχει. Δεν είναι ωστόσο, απαραίτητα κακή αυτή η αντιπαλότητα. Είναι απλώς τα χαρακτηριστικά που περιγράφουν κάθε γενιά ξεχωριστά.
Το 2015 κυκλοφόρησε ένα νέο τραγούδι του Φοίβου Δεληβοριά, ονόματι «Ο μπάσταρδος γιος», στα πλαίσια του νέου του δίσκου «Καλλιθέα». Σε συνέντευξή του με τον δημοσιογράφο Αιμίλιο Χάρμπη, ο Δεληβοριάς, διευκρίνισε πως ο τίτλος, «Ο μπάσταρδος γιος», αναφέρεται στην νεότερη γενιά στην οποία, οι μεγαλύτεροι, αναφέρονται ως η γενιά του «δεν τα προλάβατε εσείς». Μια γενιά που δεν πρόλαβε να ζήσει πολλά, αλλά μεγάλωσε με τις αναμνήσεις των γονιών της που έλεγαν πάντα ιστορίες για σπουδαίους μουσικούς και ηθοποιούς, δύσκολες εποχές και μεγάλους πολιτικούς. Αυτή η γενιά είναι οι «μπάσταρδοι γιοι».
Χρησιμοποιεί πολλές παρομοιώσεις και μεταφορές στον λόγο του όπου αναφέρει όλα αυτά που δεν κατάφερε να ζήσει η νέα γενιά αλλά τα έμαθε μέσα απ΄ τις περιγραφές των άλλων. Των μεγάλων. Την γενιά, στην οποία απευθύνεται το τραγούδι, φρόντισε να την περιγράψει με ιδιαίτερο, ειλικρινή και ωμό τρόπο: «…μιλάει για την εξιδανίκευση του παρελθόντος εκ μέρους της δικιάς μας γενιάς. Μεγαλώσαμε όλοι με γονείς που μας λέγανε για τις παλιές ταινίες, τα παλιά τραγούδια, τις παλιές πορείες. Ήταν σαν όλα τα ιστορικά γεγονότα να συντελέστηκαν πριν από εμάς. Σε εμάς έμενε ένα παιδικό παρκάκι στο οποίο μαζεύαμε τα τεκμήρια πραγμάτων που δεν έχουμε ζήσει…».
Συνιστώ ανεπιφύλακτα σε όποιον δεν είναι γνώστης του τραγουδιού να σπεύσει να το ακούσει. Η μελωδία, τα λόγια και η φαντασία που προκαλούν οι στίχοι θα αποτελέσουν έναυσμα προβληματισμού στον κάθε νέο για το προαναφερθέν, χάσμα των γενεών.
Σήμερα λοιπόν, γιορτάζουμε τη παγκόσμια ημέρα ηλικιωμένων. Λόγω της ημέρας, της αγάπης μου για τον «μπάσταρδο γιο», αλλά και της σταδιακής εναλλαγής των γενεών γενικότερα, φρόντισα ο ίδιος να πραγματευτώ τον προβληματισμό αυτό. Ποιο θα είναι το χάσμα των γενεών σε κάποια χρόνια; Τι θα εξιστορούμε οι τότε, ώριμοι «μεγάλοι»; Τι σχημάτισε και χαρακτήρισε την γενιά μας;
Θα κοιτάω τον νεαρό και αντί να λέω ατελείωτες ιστορίες για τον Μίκη, τον Μπιθικώτση, την Οδό Ονείρων και την Μοσχολιού θα εξιστορώ μονάχα διχασμό, κατάντια, φτώχεια, πόνο και κενό; Ευελπιστώ πως όχι. Ωστόσοί, είναι υψίστης σημασίας να απαγκιστρωθεί η γενιά μας από τις ιστορίες των «μεγάλων» και να δημιουργήσουμε νέες, δικές μας. Αρκετά ρομαντική φαντασίωση, αλλά σε κάποια χρόνια η γενιά του 1940 θα μας έχει αφήσει και θα πάρει μαζί της και τις ιστορίες της. Και τότε με τι θα μείνουμε;
Θα ήταν άδικο να μας θυμούνται ως η γενιά του «δεν τα προλάβατε εσείς», η φυγόπονη γενιά, εκείνη που δεν χρειάστηκε να παλέψει για τις ευκολίες που έχει τώρα, εκείνη που τα είχε έτοιμη, εκείνη που πέρασε τα τελευταία μαθητικά της χρόνια με κράμπα στους αντίχειρες από το κινητό και όχι με σκισμένα γόνατα από τις αλάνες. Είναι ευκαιρία, μέρες σαν τη σημερινή, να αποτελούν λόγο κινητοποίησης και ευαισθητοποίησης των νέων που γίνονται «παλιοί».
Γεννήθηκε το 1998 στο Ρέθυμνο, Κρήτης. Είναι προπτυχιακός φοιτητής του Τμήματος Ιστορίας & Φιλοσοφίας της Επιστήμης του Πανεπιστημίου Αθηνών, Διευθυντής Αττικής του Think Tank ΚΕΑΣΜ και Γενικός Γραμματέας της νεολαίας Rotary Αθηνών. Επίσης ασχολείται ενεργά με τον αθλητισμό και τον εθελοντισμό.
