Της Γιώτας Κοσκινά,
Η Διεθνής Έκθεση Θεσσαλονίκης εγκαινιάστηκε για πρώτη φορά τον Οκτώβριο του 1926, προκειμένου να ενθαρρυνθούν οι αναπτυξιακές δραστηριότητες στη Βόρεια Ελλάδα, μετά την απελευθέρωση της συμπρωτεύουσας, καθώς και να προσελκυστεί ξένο συνάλλαγμα μέσω της εμποροπανήγυρης. Έκτοτε, η έκθεση δεν έχει αλλάξει μόνο χώρο και χρόνο διεξαγωγής, αλλά και τη γενικότερη νοοτροπία της.
Και εξηγούμαι.
Τα τελευταία είκοσι και πλέον χρόνια η έκθεση έχει ένα διφορούμενο χαρακτήρα. Από την μία πλευρά αποτελεί τουριστική “attraction” και μία μεγάλη οικονομική ανάσα, αλλά από εγχώριας άποψης η ΔΕΘ αποτελεί ένα εφαλτήριο υποσχέσεων των Πρωθυπουργών της χώρας για εσωτερικά ζητήματα. Έχουμε συνηθίσει τα τελευταία χρόνια, οι Πρωθυπουργοί να εγκαινιάζουν τις ΔΕΘ ξεκινώντας το λόγο τους με έναν ετήσιο απολογισμό των πεπραγμένων της κυβέρνησης τους και να κλείνουν με τις προτεραιότητες και τους στόχους που θέτουν για την επόμενη χρονιά. Σαφώς και δεν παραλείπεται η αντιπαράθεση με την αξιωματική αντιπολίτευση, έως ότου υπάρξει απάντηση από το ίδιο βήμα από τον αρχηγό της λίγες ημέρες μετά, με συνήθως σκληρή κριτική στο μέχρι πρότινος έργο της κυβέρνησης και παρουσίαση των δικών της προτάσεων.
Δεν είναι λίγες οι φορές που αντί η Διεθνής Έκθεση να μετατρέπει τη Θεσσαλονίκη σε ένα κόμβο διαμετακομιστικού εμπορίου, τη μετατρέπει σε ένα πολιτικό βάθρο υποσχεσιολογίας και πολιτικής αντιπαράθεσης, κάνοντας την κάθε ΔΕΘ να μένει στην ιστορία ως μία ακόμα ανεκπλήρωτη υπόσχεση.
Το Σεπτέμβριο του 2009 ο Πρωθυπουργός Κων/νος Καραμανλής σε μία προεκλογική ΔΕΘ, καθώς οι εκλογές είχαν προκηρυχθεί από τον Αύγουστο μίλησε για το οικονομικό του πρόγραμμα, το οποίο όπως έκανε γνωστό λόγω της παγκόσμιας οικονομικής κρίσης δεν θα ήταν καθόλου ευχάριστο με το πάγωμα μισθών και συντάξεων. Μέχρι τότε ήταν κάτι πρωτοφανές, να εξαγγέλλει τέτοιου είδος μέτρα ο Πρωθυπουργός και μάλιστα εν μέσω προεκλογικής περιόδου. Ωστόσο, υποσχέθηκε πάταξη της φοροδιαφυγής, στήριξη των ανέργων, μέτρα για προσέλκυση ξένων επενδύσεων αλλά και «πράσινη ανάπτυξη».
Το Σεπτέμβριο του 2010 ο νέος τότε Πρωθυπουργός καλείται να ανοίξει τη ΔΕΘ ως οικοδεσπότης πλέον. Ξεκινώντας την ομιλία του ο Πρωθυπουργός προσπαθεί να τονώσει το ηθικό των Ελλήνων μετά τα υπέρογκα μέτρα, καθώς και την ένταξη στο ΔΝΤ, ενώ παράλληλα δεν παραλείπει να καυχηθεί για το δάνειο που κατάφερε να πάρει από τους δανειστές. Οι υποσχέσεις της ΔΕΘ περιορίστηκαν για τον Γ. Παπανδρέου εκείνη τη χρονιά σε πάταξη της φοροδιαφυγής, αναβάθμιση της δημόσιας και δωρεάν Παιδείας, διαφάνεια και αλλαγή στο δημόσιο τομέα, ενώ ένα χρόνο μετά (2011) βλέποντας την δυσχερή οικονομική κατάσταση να παραμένει και την ανεργία συνεχώς να αυξάνεται επιλέγει να ξεκινήσει την ομιλία του στη ΔΕΘ τονίζοντας την αναγκαιότητα των μνημονίων και κατ’ επέκταση, των μνημονιακών δεσμεύσεων, δίνοντας μοναδική υπόσχεση στους πολίτες να μην υπάρχει οικογένεια χωρίς τουλάχιστον έναν εργαζόμενο. Στόχος άπιαστος, όπως φάνηκε στο αμέσως επόμενο διάστημα.
Το 2012 και ενώ έχει μεσολαβήσει ένα διάστημα πλήρους πολιτικής αστάθειας και συνεχών εκλογικών αναμετρήσεων, τα εγκαίνια της ΔΕΘ καλείται να τα πραγματοποιήσει ο νέος Πρωθυπουργός Α. Σαμαράς, ο οποίος και αποφασίζει (όπως και την αμέσως επόμενη χρονιά) να γίνονται εν μέσω ενός αστραπιαίου για εκείνον ταξίδι. Παρά ταύτα, ο Α. Σαμαράς και τις δύο χρονιές (2012-2013) δεν παραλείπει να υποσχεθεί συμψηφισμό οφειλών από και προς το δημόσιο, οικονομική ανακούφιση στους ένστολους και τους χαμηλοσυνταξιούχους αλλά και μείωση των φόρων πετρελαίου θέρμανσης. Όλα αυτά βέβαια με απαραίτητη προϋπόθεση την ύπαρξη ικανού πρωτογενούς πλεονάσματος, όπως υπογράμμισε.
Το Σεπτέμβριο του 2014 ανοίγοντας για μία ακόμα χρονιά την ΔΕΘ ο Α. Σαμαράς και έχοντας πλέον τον ΣΥΡΙΖΑ να ηγείται της δημοσκοπικής κούρσας των τελευταίων μηνών υποσχόμενος το λεγόμενο «πρόγραμμα της Θεσσαλονίκης» με εξωπραγματικά μέτρα και ελαφρύνσεις, αποφασίζει να παρουσιάσει το λεγόμενο «success story». Το πρόγραμμα αυτό περιλαμβάνει μείωση στον φόρο πετρελαίου θέρμανσης, διορθώσεις στον ΕΝΦΙΑ, υποσχέσεις για περισσότερες δόσεις των ληξιπρόθεσμων οφειλών στα δημόσια ταμεία, αισθητή μείωση της εισφοράς αλληλεγγύης, σταδιακή μείωση στον φόρο εισοδήματος φυσικών προσώπων, μείωση του φόρου επιχειρηματικών κερδών, αλλά και μείωση του Φ.Π.Α σε όλους τους κλάδους.
Το 2015 η ΔΕΘ είχε υπηρεσιακή πρωθυπουργό την κ. Θάνου, ενώ η χώρα βρισκόταν και πάλι σε προεκλογική περίοδο. Η ομιλία του Α.Τσίπρα έμοιαζε περισσότερο με απολογία για τα capital controls, τις κλειστές τράπεζες και το τρίτο κατά σειρά μνημόνιο, που υπέγραψε η κυβέρνησή του. Υποσχέσεις δόθηκαν και πάλι, παρόλη την οικονομική κατάσταση της χώρας και την εφαρμογή των capital controls. Στην ομιλία του ο Α.Τσίπρας μίλησε για ελαφρύνσεις στους φόρους των αγροτών, ανάπτυξη, απορρόφηση των Ευρωπαϊκών Προγραμμάτων αλλά και μία σειρά από μέτρα για αναβάθμιση της δημόσιας Υγείας και Παιδείας.
Αντίθετα με τα προηγούμενα χρόνια ο Α.Τσίπρας στις επόμενες τρεις Διεθνείς Εκθέσεις (2016-2018) καλείται ως οικοδεσπότης πλέον, καθότι είναι Πρωθυπουργός. Και τις τρεις χρονιές ο λόγος του Πρωθυπουργού ξεκινά με έναν μικρό απολογισμό των μέχρι τώρα πεπραγμένων της κυβέρνησής του. Στη συνέχεια, επιλέγει να υποσχεθεί και εκείνος με τη σειρά του μία σειρά από ελαφρύνσεις. Το πρώτο χρόνο υποσχέθηκε μείωση φορολογικών επιβαρύνσεων, αντικατάσταση του ΕΝΦΙΑ, στήριξη των αγροτών, δωρεάν σχολικά γεύματα, προσλήψεις ιατρικού προσωπικού στη δημόσια Υγεία, αλλά και επιπλέον θέσεις στους δημόσιους βρεφονηπιακούς σταθμούς.
Το 2017 αυξήθηκαν οι υποσχέσεις επικίνδυνα. Μίλησε για μείωση της φοροδιαφυγής, μείωση της ανεργίας, εμβληματική μεταρρύθμιση στην δημόσια υγεία, σημαντικές αλλαγές στη δευτεροβάθμια εκπαίδευση και τέλος, την παράδοση του έργου του ΜΕΤΡΟ της Θεσσαλονίκης μέχρι το 2020.
Τις ίδιες ακριβώς υποσχέσεις, από το ίδιο στόμα εκπεφρασμένες ακούσαμε και πριν από λίγες ημέρες στα εγκαίνια της 83ης Έκθεσης Θεσσαλονίκης προσθέτοντας, βέβαια, τη μείωση του ΦΠΑ καθώς και του ΕΝΦΙΑ.
Παρακολουθώντας, λοιπόν τα τελευταία χρόνια τις υποσχέσεις των Πρωθυπουργών, από όποιο πολιτικό χώρο και αν προέρχονται, παρατηρούμαι αφενός ότι η ΔΕΘ αποτελεί πλέον ένα πολιτικό βάθρο του εκάστοτε Πρωθυπουργού για αυτοκριτική και υποσχεσιολογία και αφετέρου, την ύπαρξη διαχρονικών υποσχέσεων. Υποσχέσεων, όπως η πάταξη της φοροδιαφυγής, όπου διαχρονικά όλοι οι Πρωθυπουργοί μας υποσχέθηκαν, αλλά κανείς μέχρι πρότινος δεν κατάφερε να υλοποιήσει.
Γεννήθηκε στην Αθήνα και μεγάλωσε στον Πειραιά. Αποφοίτησε το 2016 από το τμήμα Πολιτικής Επιστήμης και Διεθνών Σχέσεων του Πανεπιστημίου Πελοποννήσου με κατεύθυνση την Πολιτική Επιστήμη. Είναι μεταπτυχιακή φοιτήτρια του τμήματος Επικοινωνίας και Μέσων Μαζικής Ενημέρωσης στο μεταπτυχιακό με τίτλο «Πολιτική και Διαδίκτυο» του Πανεπιστημίου Αθηνών. Εργάζεται στον ιδιωτικό τομέα ως επικοινωνιολόγος.
