Της Μαρίας Αναγνωστάκη,
Φόρος είναι η συμβολή των πολιτών προς το κράτος για την εκπλήρωση των σκοπών του. Την επιβολή φορολογίας από το κράτος ως μεγαλύτερη πηγή εσόδων τη συναντάμε από την εποχή του Καποδίστρια και διέπεται από τον κανόνα της φορολογικής ισότητας και την κατανομή βαρών ανάλογα με τη φορολογική ικανότητα. Τι γίνεται όμως, όταν οι φόροι ξεφεύγουν από την υγιή έννοιά τους; Φτάνουμε στο σημείο της υπερφορολόγησης. Σήμερα διανύουμε την εποχή που η υπερφορολόγηση ξεπερνάει κάθε όριο.
Η φορολογία αποτελεί την επιβολή υποχρεωτικών φόρων υπέρ του κράτους, εφόσον τα κρατικά έσοδα μέσω των υποχρεωτικών φόρων των φυσικών και νομικών προσώπων αποτελούν την σημαντικότερη πηγή των δημοσίων εσόδων. Σε όλες τις χώρες και ειδικά στις αναπτυγμένες, η φορολογία εξασφαλίζει περισσότερο από το 90% των εσόδων τους. Ο σκοπός της φορολογικής πολιτικής είναι τριπλός:
1) η χρηματοδότηση των κρατικών δαπανών,
2) η σταθεροποίηση ή η βελτίωση της οικονομικής ανάπτυξης,
3) η ανακατανομή του πλούτου που σχετίζεται με την κοινωνική οικονομία για εξασθένιση των ανισοτήτων.
Η Ελλάδα έχει από τις πιο υψηλές φορολογίες σε σχέση με άλλες χώρες της Ευρωζώνης. Υπάρχουν τόσα διαφορετικά είδη φόρων που είναι δύσκολο να τους απαριθμήσουμε σε μία και μόνο λίστα. Ενδεικτικά θα αναφέρουμε: ΕΝΦΙΑ ( φόρος ακίνητης περιουσίας), φόρος εισοδήματος (φόρος ανάλογα με το εισόδημα που απέκτησε μία επιχείρηση ή ένας απλός πολίτης), φόρος ειδικής αλληλεγγύης (επιβάλλεται στα εισοδήματα πάνω από 12.000€), τέλος επιτηδεύματος (επιβάλλεται σε όλους τους επαγγελματίες), φόρος πολυτελούς διαβίωσης (φόρος που προκύπτει από την κατοχή επιβατικών αυτοκινήτων, αεροσκαφών, δεξαμενών κολύμβησης), φόρος προστιθέμενης αξίας, φόρος διαμονής για ξενοδοχειακές μονάδες, περιβαλλοντικό τέλος. Για παράδειγμα, μία επιχείρηση που έχει ετήσιο κέρδος 20.000,00 ευρώ θα φορολογηθεί με συντελεστή 22% άρα θα πληρώσει 4.400,00 φόρο και προκαταβολή φόρου 4.400,00, φόρο αλληλεγγύης 176,00 και τέλος επιτηδεύματος 650,00 ευρώ. Ωστόσο, σε όλα αυτά επιβαρύνονται και με ασφαλιστικές εισφορές, για παράδειγμα ΕΦΚΑ. Σε κάποιες περιπτώσεις, οι παραπάνω φόροι αθροιστικά φτάνουν στο 70% του εισοδήματος. Οι επαγγελματίες επιβαρύνονται με προκαταβολή φόρου για 100% του αρχικού φόρου.
Ρόλο υψίστης σημασίας στις επιχειρηματικές αποφάσεις παίζει η φορολογική πολιτική. Σε καθεστώς υπερφορολόγησης οι επιχειρήσεις επιδιώκουν να μεταφερθούν σε άλλους «φορολογικούς παραδείσους». Με τις αρνητικές συνέπειες που αυτό συνεπάγεται για την ελληνική οικονομία.
Σε συνθήκες χαμηλής ανάπτυξης, η ιδιωτική κατανάλωση θα παραμένει καθηλωμένη λόγω της υπερφορολόγησης. Σύμφωνα με το δελτίο της Alpha Bank, η πτώση της ιδιωτικής κατανάλωσης συνεπάγεται περιορισμένες καταναλωτικές δυνατότητες των νοικοκυριών, λόγω υψηλής φορολογίας και κατ’ επέκταση μείωση του διαθέσιμου εισοδήματος.
Επίσης, μία αξιόλογη και αρκετά σοβαρή συνέπεια που έχει αυξηθεί τα τελευταία χρόνια είναι το φαινόμενο της φοροδιαφυγής. Κυρίως οι μικρομεσαίες επιχειρήσεις, δεν μπορούν να ανταπεξέλθουν στο φορολογικό βάρος της εποχής και καταφεύγουν σε τέτοιες μεθόδους. Η φοροδιαφυγή αποτελεί σοβαρό έγκλημα σε βάρος του κράτους. Θεωρείται, εκτός από ποινικό αδίκημα και μία έντονα αντικοινωνική συμπεριφορά. Σε όλα τα κράτη θεσπίζουν σημαντικές κυρώσεις για την αποτροπή του, όπως διοικητικές/ποινικές δεσμεύσεις, πρόσθετη φορολογία με τη μορφή προστίμου. Βέβαια, υπάρχουν αρκετοί λόγοι που οδηγούν στη φοροδιαφυγή, όπως το τεράστιο ύψος των φορολογικών συντελεστών και η ατελής αύξησής τους, η εκτεταμένη ανεπάρκεια των δημόσιων υπηρεσιών να καταγράψουν επακριβώς το σύνολο των οικονομικών δραστηριοτήτων, το ύψος των ποινών για φορολογικές παρεμβάσεις, η έλλειψη των φοροτεχνικών υπηρεσιών να εισπράξουν τους φόρους και να διασταυρώσουν τα φορολογικά στοιχεία.
Επιπλέον, το υψηλό ποσοστό φόρων αποτελεί ανασταλτικό παράγοντα σε άτομα νεαρής ηλικίας να δημιουργήσουν νέες επιχειρήσεις, αλλά και το λόγο που αρκετές επιχειρήσεις βάζουν λουκέτο στις επιχειρηματικές τους δραστηριότητες.
Η στάση του κράτους για υπερφορολόγηση και οι συχνές αλλαγές στο φορολογικό καθεστώς, δημιουργούν ασταθές φορολογικό κλίμα που αποτελεί ανατρεπτικό παράγοντα στην εισαγωγή κεφαλαίων με επενδυτικό σκοπό στη χώρα μας. Επίσης, όλη αυτή η υψηλή φορολογία δεν βοηθάει τις εξαγωγικές δραστηριότητες. Λόγω υψηλών δασμών αυξάνεται το κόστος παραγωγής με αποτέλεσμα να αυξάνεται η τιμή και να καθίσταται μη ανταγωνιστική.
Τέλος, οι επιχειρήσεις και οι φορολογούμενοι αντιμετωπίζουν δυσκολία στην πληρωμή των οφειλών που προκύπτουν, με αποτέλεσμα να οδηγηθούμε σε υπερχρεωμένα νοικοκυριά και επιχειρήσεις ως προς το δημόσιο. Συνέπεια της παραπάνω κατάστασης είναι ένα μεγάλο ποσοστό ατόμων αυτόματα να μπλοκάρεται από τη διαδικασία φορολογικής ενημερότητας να προβεί για παράδειγμα σε μεταβίβαση ακινήτου ή να συμμετέχει σε κάποιο διαγωνισμό. Από την άλλη πλευρά, το κράτος δεν εισπράττει τόσο μεγάλα ποσά όσα αρχικά έχει υπολογίσει και έτσι βρίσκεται στη διαδικασία αναμονής είσπραξης. Το ποσοστό οφειλών προς το δημόσιο υπερβαίνει το 54% του ΑΕΠ.
Τελικά, η υπερφορολόγηση δημιουργεί ένα κύκλο απώλειας εσόδων και την ψευδαίσθηση στο κράτος ότι από εκεί θα αυξηθούν τα έσοδά του.
Γεννήθηκε στην Αθήνα το 1994 και κατοικεί στο Ρέθυμνο Κρήτης. Είναι απόφοιτος στο τμήμα Οικονομικών Επιστημών του Πανεπιστημίου Κρήτης και μεταπτυχιακή φοιτήτρια στο τμήμα Χρηματοοικονομικής και Τραπεζικής Διοικητικής του Πανεπιστημίου Πειραιά. Εργάζεται σε λογιστικό γραφείο. Το ενδιαφέρον της κεντρίζουν τα φορολογικά και τραπεζικά ζητήματα. Στο OffLine Post αρθρογραφεί στην κατηγορία Οικονομικών.
