Του Χρήστου Μπέντσου,
Τα τελευταία 3 χρόνια απασχολούν το δημόσιο διάλογο τα κρυπτονομίσματα. Όλοι έχουμε ακούσει έστω μια φορά για το Bitcoin. Άλλοι τα χαρακτηρίζουν ως το μέλλον, άλλοι ως απάτη, ενώ άλλοι ως φούσκα. Αυτό που συζητείται λιγότερο αλλά είναι το πιο σημαντικό σκέλος αφορά την τεχνολογία, πάνω στην οποία στηρίζονται τα κρυπτονομίσματα, την τεχνολογία Blockchain. Για πολλούς είναι το Internet του 21ου αιώνα.
Στο παρόν άρθρο θα επιδιώξω να εξηγήσω τι είναι, πώς λειτουργεί, που αλλά και πώς χρησιμοποιείται η τεχνολογία Βlockchain. Σαν ιδέα πρωτοεμφανίστηκε το 1991, με τη μορφή ηλεκτρονικού σημειωματάριου. Το 2009, ο Satoshi Nakamoto, για τον οποίο δεν γνωρίζουμε αν είναι υπαρκτό πρόσωπο ή ομάδα ανθρώπων, χρησιμοποίησε την τεχνολογία Blockchain για να παράξει το ψηφιακό νόμισμα Bitcoin. Ωστόσο, η εν λόγω τεχνολογία δεν είναι μόνο τεχνολογία παραγωγής Bitcoin αλλά έχει μεγάλο εύρος εφαρμογών.
Προκειμένου να έχουμε μια εικόνα, ας φανταστούμε ότι είναι μια αλυσίδα, που αποτελείται από blocks (κουτιά). Αυτή η αλυσίδα είναι ένα distributed ledger (ο πιο κοντινός ελληνικός όρος είναι αποκεντρωμένο σύστημα καταγραφής πληροφοριών), στο οποίο έχει πρόσβαση ο καθένας να καταγράψει ό,τι έχει αξία. Εφόσον καταγραφεί κάτι είναι σχεδόν απίθανο να αλλάξει. Το κάθε block περιέχει:
• Δεδομένα, τα οποία εξαρτώνται από το είδος του blockchain, πχ όταν αναφερόμαστε σε Bitcoin, τα δεδομένα αφορούν συναλλαγές, όπως στοιχεία αποστολέα, παραλήπτη και διακινούμενο ποσό.
• Ένα hash (κάτι σαν barcode), το οποίο προσδιορίζει το block και το περιεχόμενό του και πρέπει να είναι πάντα μοναδικό. Με τη δημιουργία ενός block δημιουργείται και το hash και όταν αλλάζει μια πληροφορία στο block αλλάζει και το hash, ουσιαστικά δημιουργείται νέο block.
• Το hash του προηγούμενου block, έτσι δημιουργείται η αλυσίδα των blocks (διάγραμμα 1).
Η αποκεντροποίηση έχει τη μορφή ενός δικτύου peer-to-peer (p2p) όπως φαίνεται στην εικόνα 1. Κάθε φορά που δημιουργείται ένα νέο block, πρέπει το 50% των μελών αυτού του δικτύου να επικυρώσουν το νέο block, ώστε να είναι έγκυρο. Αυτή η διαδικασία που ονομάζεται proof of work (pow) και στηρίζεται στην ομοφωνία εξασφαλίζει την εγκυρότητα και την ασφάλεια.
Πολλοί υποστηρίζουν ότι η τεχνολογία Blockchain, συντελεί μια επανάσταση. Οι τρεις βασικοί λόγοι είναι οι εξής:
1. Αποθήκευση των δεδομένων. Τα blocks συνδέονται χρονολογικά, σχηματίζοντας μια συνεχή αλυσίδα. Δεν είναι εφικτή η αλλαγή των πληροφοριών (rewrite the block) κάτι που συνεπάγεται τη δημιουργία νέου block, ενώ διατηρείται και το παλιό.
2. Εμπιστοσύνη. Για να δημιουργηθεί ένα νέο block πρέπει να λυθεί ένα κρυπτογραφικό puzzle, στη συνέχεια η λύση να μοιραστεί στο network, το οποίο με τη σειρά του θα πρέπει να επαληθεύσει το pow και στη συνέχεια να προστεθεί το νέο block στην αλυσίδα. Σε συνδυασμό με την αποκέντρωση (decentralize) του δικτύου, επιτυγχάνεται η αποφυγή αλλοίωσης των δεδομένων (data tampering).
3. Κατάργηση μεσαζόντων. Με την κατάργηση των μεσαζόντων εξοικονομείται χρήμα και χρόνος. Ένα παράδειγμα μπορεί να κάνει πιο κατανοητό τον τρίτο άξονα της τεχνολογίας Blockchain. Έστω ότι, κατά τη διάρκεια μια εμπορικής συμφωνίας θέλει το ένα μέλος να ελέγξει την οικονομική φερεγγυότητα του άλλου. Τότε, θα πρέπει να απευθυνθεί στις τράπεζες αλλά και σε δικηγόρους και να δεχτεί τις ετυμηγορίες τους. Αντίθετα, μέσω της κατάλληλης εφαρμογής που στηρίζεται σε τεχνολογία blockchain μπορεί να ελέγξει χωρίς τη διαμεσολάβηση τρίτων, όποια στοιχεία επιθυμεί.
Η χρήση της εν λόγω τεχνολογίας έχει εφαρμογές σε πολλούς κλάδους. Ενδεικτικά αναφέρονται: ιατρική, φαρμακευτική, κτηματομεσιτικά, χρηματοοικονομικές υπηρεσίες, logistics, τρόφιμα, ενέργεια, εμπόριο τέχνης, δημόσια διοίκηση.
Τέλος, μια άλλη διάκριση της τεχνολογίας blockchain είναι σε δημόσια και ιδιωτική. Αυτή η διάκριση αναφέρεται στην πρόσβαση των χρηστών. Το ιδιωτικό δίκτυο συναντάται κυρίως ενδοεπιχειρησιακά και ενδοκυβερνητικά. Υπάρχουν και τα υβριδικά δίκτυα στα οποία όλοι έχουν πρόσβαση αλλά λίγοι έχουν το δικαίωμα να προσθέσουν νέα δεδομένα και να δημιουργήσουν νέο block.
Απόφοιτος του τμήματος Οικονομικών Επιστημών ΑΠΘ, μεταπτυχιακός φοιτητής στο MSc Energy and Finance στο Διεθνές Πανεπιστήμιο Ελλάδας και υπότροφος του Ιδρύματος Καρέλια. Στα πλαίσια του Erasmus+ βρίσκεται στο Costas Grammenos Center for Shipping, Trade and Finance στο Cass Business School, ενώ εργάζεται στον Παγκόσμιο Οργανισμό Ναυτιλίας (IMO) στο Λονδίνο. Πολιτικά χαρακτηρίζεται φιλελεύθερος και ευρωπαϊστής. Είναι μέλος του Finance Club, της Ελληνικής Εταιρείας Διοίκησης Επιχειρήσεων και του Ομίλου Ροταράκτ Θεσσαλονίκης. Υπήρξε μέλος του συλλόγου φοιτητών κατά τη διάρκεια των προπτυχιακών του σπουδών και class representative στο μεταπτυχιακό.
