Της Μιχαέλλας Αλεξάνδρου,
Τα άτομα με σακχαρώδη διαβήτη έρχονται καθημερινά αντιμέτωπα με μία σειρά καταστάσεων που πρέπει να διαχειριστούν, ώστε να αποτρέψουν τις αρνητικές επιπτώσεις στην υγεία τους, δηλαδή στη σωματική, κοινωνική και ψυχική τους ευεξία. Αν για πολλούς ενήλικες η ρύθμιση του διαβήτη συνιστά πρόκληση, σκεφτείτε πώς είναι για ένα παιδί που καλείται να τον ρυθμίσει. Το ζήτημα αφορά σημαντικό αριθμό νέων ανθρώπων, καθώς η συχνότητα περιστατικών συνεχώς αυξάνεται. Ειδικότερα, ο διαβήτης τύπου 1 αυξάνεται κάθε χρόνο 3%, σύμφωνα με την Εθνική Μελέτη Νοσηρότητας για το Διαβήτη.
Τι είναι όμως ο διαβήτης τύπου 1;
Ο διαβήτης τύπου 1 ή ινσουλινοεξαρτώμενος σακχαρώδης διαβήτης, χαρακτηρίζεται από μη ρυθμισμένα επίπεδα σακχάρου και οφείλεται σε ανεπάρκεια ινσουλίνης (ορμόνη που ρυθμίζει το σάκχαρο στο αίμα), λόγω αυτοάνοσης καταστροφής των Β κυττάρων στα παγκρεατικά νησίδια. Αναπτύσσεται συνήθως πριν από την ηλικία των 40, γι’ αυτό ονομάζεται νεανικός διαβήτης και δεν είναι ο πιο συχνός τύπος διαβήτη, αλλά ο διαβήτης τύπου 2, ο οποίος εμφανίζεται κυρίως μετά τα 40 και συνήθως συσχετίζεται με παχυσαρκία.
Η Κωνσταντίνα, τριτοετής φοιτήτρια της Ιατρικής του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης, περιγράφει τη ζωή της ως παιδί με διαβήτη τύπου 1. Πώς αντιμετώπισε την νέα πραγματικότητα; Πόσο εύκολο ήταν για την ίδια ως παιδί να ρυθμίζει τον διαβήτη της; Επηρέασε την απόφασή της να ακολουθήσει την Ιατρική ο διαβήτης;
Σε ποιά ηλικία έμαθες ότι έχεις διαβήτη τύπου 1 και πώς το αντιμετώπισες;
Διαγνώστηκα όταν φοιτούσα στην πέμπτη δημοτικού, 10 χρονών, έπειτα από αιματολογικές εξετάσεις ρουτίνας. Για να είμαι ειλικρινής επειδή ήμουν αρκετά μικρή δεν κατάλαβα από την αρχή τι γινόταν. Το μεγαλύτερο πρόβλημα στην ψυχολογία μου ήταν το γεγονός ότι νοσηλεύτηκα τις ημέρες των Χριστουγέννων. Καθώς περνούσαν οι ημέρες νοσηλείας μου συνειδητοποίησα ότι έρχονται νέα δεδομένα στην καθημερινότητά μου και κανόνες που θα πρέπει να ακολουθώ.
Οι γονείς σου αντιμετώπισαν ψύχραιμα τη νέα πραγματικότητα ή έγιναν υπερπροστατευτικοί;
Ήταν ψύχραιμοι σε γενικές γραμμές. Σε αυτό βοήθησε το επάγγελμα της μητέρας μου -νοσηλεύτρια – καθώς είχε εμπειρία πάνω στο θέμα. Προσπάθησαν πολύ ώστε να χτίσουμε μία σχέση εμπιστοσύνης και να μπορέσω να πατήσω στα πόδια μου. Δεν εξωτερίκευσαν ποτέ σε εμένα τα άγχη ή τους προβληματισμούς τους. Με στήριξαν από την αρχή και όταν προέκυπταν απρόοπτα ήταν και πάλι έτοιμοι για να βρεθεί λύση. Επίσης πολύ σημαντικό είναι το γεγονός ότι δεν μου απαγόρευσαν ποτέ τίποτα όσον αφορά τις δραστηριότητές μου όπως ταξίδια και εξόδους. Η μόνη στιγμή που τους είδα ευάλωτους ήταν το πρώτο βράδυ της νοσηλείας μου. Μέσα σε κλίμα σιωπής με κοιτούσαν έντονα και με δυσκολία συγκρατούσαν τα δάκρυά τους.
Τι είδους θεραπεία ακολουθείς;
Φοράω αντλία συνεχούς έγχυσης ινσουλίνης, ωστόσο το πρώτο εξάμηνο μετά την διάγνωσή μου ακολουθούσα σχήμα πολλαπλών ενέσεων.
Πόσο δύσκολο ήταν για σένα ως παιδί να ρυθμίσεις τον διαβήτη σου;
Ήταν αρκετά. Απαιτούσε πειθαρχία, ιδιαίτερα ως προς το κομμάτι της διατροφής. Έπρεπε να θέτω μόνη μου όρια στον εαυτό μου και να ακολουθώ τους κανόνες που επέβαλαν οι γιατροί μου. Η καθημερινότητά μου είχε μία δομή. Όταν βρισκόμουν σε περιβάλλον με πειρασμούς, όπως πάρτι και γιορτές έπρεπε να κρατηθώ και να μην κάνω υπερβολές σε βάρος της ρύθμισής μου. Ωστόσο, δεν στερήθηκα τίποτα. Απλά τα έκανα όλα με πρόγραμμα.
Αντιμετώπισες ποτέ προβλήματα στο σχολείο τα οποία ήταν σε συνάρτηση με το διαβήτη;
Το πρώτο διάστημα πήγαινα καθημερινά στο ιατρείο του σχολείου για να κάνω την ένεση ινσουλίνης πριν το γεύμα μου. Αυτό έκανε τους συμμαθητές μου να θέλουν να μάθουν τι συμβαίνει. Οπότε, με ρωτούσαν αρκετά συχνά τι έχω, τι κάνω στο ιατρείο και αισθανόμουν άβολα και αμήχανα. Με τον καιρό ηρέμησε αυτή η κατάσταση. Επίσης, κάποιες φορές ο συνδυασμός του απαιτητικού σχολικού προγράμματος και της ρύθμισής μου ήταν δύσκολος, ιδιαίτερα στις τελευταίες τάξεις, καθώς η υγεία μου βρέθηκε σε δεύτερη μοίρα για κάποιες περιόδους. Το άγχος που είχα επιδρούσε αρνητικά στις τιμές του σακχάρου και αφιέρωνα πολύ χρόνο στο διάβασμα, με αποτέλεσμα η γυμναστική να μην χωράει στο πρόγραμμά μου. Θυμάμαι, όταν κατά τη διάρκεια των τελικών εξετάσεων για την εισαγωγή μου στο πανεπιστήμιο είχα σάκχαρο 350 και έλεγα από μέσα μου «συγκεντρώσου Κωνσταντίνα, είναι η ευκαιρία σου» ώστε να μην αποσπαστώ από το γράψιμο.
Υπήρξε κάποια χρονική περίοδος της ζωής σου που ξεχωρίζεις ως προς τη σχέση σου με τον διαβήτη;
Ναι. Η εφηβεία. Ήταν μία πολύ δύσκολη και συναισθηματικά φορτισμένη περίοδος. Ένιωθα πως ο διαβήτης με εμπόδιζε να ζήσω όπως θέλω. Αυτό συνέβαινε, διότι δεν είχα καταφέρει να αποδεχτώ την παρουσία του στη ζωή μου και να πορευτώ με αυτό. Σταδιακά, το κατάφερα. Μπόρεσα να δω πως, εκτός από δυσκολίες, ο διαβήτης είχε φέρει και θετικές αλλαγές στη ζωή μου. Με βοήθησε, ώστε να προσανατολιστώ επαγγελματικά, απέκτησα από μικρή πειθαρχία και αντιμετώπιζα τις δύσκολες καταστάσεις με ψυχραιμία. Αποδέχτηκα τον εαυτό μου με την πάθηση ως αναπόσπαστο κομμάτι του. Την έλαβα ως δεδομένο, σταμάτησα να αναλώνομαι σε αναπάντητα και ψυχοφθόρα ερωτήματα, όπως το γιατί σε εμένα. Σταμάτησα να επιτρέπω στον διαβήτη να με ορίζει και από εκείνο το σημείο και έπειτα μπόρεσα να δω τα πράγματα “με άλλο μάτι”. Όλη αυτή η διαδικασία διήρκησε περίπου 2 χρόνια.
Ποιες συμβουλές θα έδινες σε ένα γονέα που μαθαίνει ότι το παιδί του έχει διαβήτη;
Πολύ δύσκολη ερώτηση. Καταρχάς, έπειτα από το πρώτο σοκ, να αποδεχτεί τα νέα δεδομένα στη ζωή του παιδιού του. Να φροντίσει να εκπαιδευτεί κατάλληλα μαζί με το παιδί, τόσο στο διατροφικό όσο και στο ιατρικό κομμάτι, από τους ειδικούς, ώστε να υπάρχει κλίμα συνεργασίας για τη σωστή ρύθμιση. Είναι ιδιαίτερα σημαντικό να ωθήσει το παιδί να είναι κυρίαρχος της ρύθμισής του και να αναπτυχθεί μία σχέση εμπιστοσύνης. Να μην του στερήσει την δυνατότητα να κάνει ό,τι θα έκανε και χωρίς την πάθηση. Θα έλεγα επίσης, να αποφύγει αυστηρές μεθόδους, διότι αυτό θα δυσκολέψει την ψυχολογία του παιδιού. Σε περίπτωση που προκύψουν σημαντικά επικοινωνιακά προβλήματα θα μπορούσε να συμβουλευτεί και κάποιον ειδικό.
Επηρέασε την απόφασή σου να επιλέξεις να σπουδάσεις ιατρική ο διαβήτης;
Την επηρέασε, αναμφίβολα. Είναι ένας τομέας με τον οποίο θέλω πολύ να ασχοληθώ και να προσφέρω. Στη σχέση μου με τους γιατρούς μου υπήρχε πάντα ένα πρόβλημα. Ένιωθα πως παρά την επιστημονική τους κατάρτιση δυσκολεύονται να καταλάβουν πως νιώθω. Πιστεύω πως η προσωπική μου εμπειρία, σε συνδυασμό με τις γνώσεις που θα αποκτήσω θα με βοηθήσουν να γίνω στο μέλλον η γιατρός που θα ήθελα να έχω ως παιδί.
Κωνσταντίνα, σ’ ευχαριστώ πολύ για την υπέροχη συνέντευξη και εύχομαι να γίνεις η γιατρός που είχες ως πρότυπο όταν ήσουν παιδί!
