Του Μανώλη Σαββάκη
Θα μπορούσε άραγε να φανταστεί κάποιος, εν έτει 2018 , έναν κόσμο χωρίς internet; Έναν κόσμο που στερείται της απεριόριστης και ελεύθερης μεταφοράς πληροφοριών ,γνώσεων, ιδεών ,τρόπων ζωής, αξιών και προϊόντων; Έναν κόσμο χωρίς τα social media και την επικοινωνία που αυτά παρέχουν μεταξύ ανθρώπων από όλα τα μήκη και τα πλάτη της Γης; Εάν, εν πάση περιπτώσει, κάποιος κατάφερνε να φανταστεί κάτι τέτοιο, τότε απλά θα φανταζόταν έναν κόσμο, δίχως μία από τις βασικότερες και ευκρινέστερες εκφάνσεις της παγκοσμιοποίησης. Ωστόσο, το διαδίκτυο και όλες οι υπηρεσίες που μας παρέχει, τις οποίες και ακροθιγώς αναφέραμε, δεν είναι παρά μόνο ένα πολύ μικρό παράδειγμα, από τα κεκτημένα της παγκοσμιοποίησης στις μέρες μας, καθώς η νέα αύτη κατάσταση μας παρέχει πληθώρα δυνατοτήτων σε όλους τους σημαντικούς τομείς του ανθρώπινου βίου.
Αναλυτικότερα, αρχίζοντας από τον τομέα της οικονομίας παρατηρούμε ότι η παγκοσμιοποίηση συνιστά μια αναπόδραστη διαδικασία, η οποία προκαλεί τεράστιες αναδιατάξεις των παραγωγικών και εμπορικών ροών, συνδέοντας όλο και περισσότερο τις οικονομίες του πλανήτη, στη βάση της τεχνολογικής προόδου, στην ίδια την παραγωγή, την επικοινωνία και τις μεταφορές. Οι περιφερειακές οικονομικές ενώσεις, με πιο ενισχυμένο υπόδειγμα την Ε.Ε., οι διεθνείς εμπορικές συμφωνίες και ένα άτυπο πλαίσιο συντονισμένης νομισματικής πολιτικής αποτέλεσαν προσαρμογές στη νέα αυτή πραγματικότητα. Επιπλέον, πέραν τούτου, η παγκοσμιοποίηση πρέπει να ιδωθεί και ως έκφραση και άλλων πολλών αλλαγών, οι οποίες διαμορφώνουν συνολικά μια πραγματικότητα που κυριαρχείται από μια σειρά νέων στοιχείων. Αυτό συμβαίνει διότι ουσιαστικά, αποτελεί σημαντική συνιστώσα μέσα στα πλαίσια της ελεύθερης κίνησης κεφαλαίων. Με την παγκοσμιοποίηση σήμερα στηριζόμαστε αποκλειστικά για τις δραστηριότητές μας, σε ανοιχτές αγορές και στο ελεύθερο εμπόριο, όπου αυτό φυσικά την καθιστά αυτόματα, θετική εξέλιξη για την παγκόσμια και ελεύθερη οικονομία. Παράλληλα , το παγκοσμιοποιήμενο οικονομικό περιβάλλον παρέχει ευκαιρίες στον τομέα της εργασίας και της απασχόλησης. Δίνεται δηλαδή η δυνατότητα σε πολλούς ανθρώπους ανά τον κόσμο, να αναζητούν εργασία σε πολλά σημεία του πλανήτη, όπου οι ευκαιρίες για επαγγελματική απασχόληση και καταξίωση είναι περισσότερες, και οι αμοιβές και οι συνθήκες εργασίας πολύ καλύτερες.
Εκτός όμως από την συμβολή της στην οικονομική εξέλιξη του σύγχρονου κόσμου, η παγκοσμιοποίηση ταυτίζεται και με μια ριζοσπαστική αλλαγή στον τεχνολογικό τομέα, οδηγώντας στην ανάδειξη ενός νέου προτύπου στηριγμένο στην πληροφόρηση, τη γνώση και ευρύτερα τη γρήγορη τεχνοοικονομική εξέλιξη και ανανέωση. Η ‘’ενοποίηση’’ του πλανήτη με τη συμβολή των ολοένα εξελισσόμενων τεχνολογιών, διευκολύνει τη συνεργασία σε όλους τους τομείς που αφορούν τις επιστήμες. Σκεφθείτε ότι, με την επικοινωνία μεταξύ ανθρώπων ειδικευομένων πάνω σε καίρια διακρατικά ζητήματα, επιτυγχάνεται μεγαλύτερη αποτελεσματικότητα στην εύρεση προτάσεων και λύσεων για σοβαρά επιστημονικά και περιβαλλοντικά προβλήματα που αντιμετωπίζουμε. Ένα σημαντικό παράδειγμα αποτελεί κι αυτό του προβλήματος της «κλιματικής αλλαγής», καθώς στην σημερινή ημέρα, η λύση του είναι αδύνατη χωρίς την διεθνή επιστημονική και διακρατική συνεργασία, η οποία προφανώς μπορεί να ευοδωθεί μόνο σε ένα παγκοσμιοποιήμενο περιβάλλον.
Όσον αφορά δε την συνεισφορά της παγκοσμιοποίησης στην διαμόρφωση των σημερινών κοινωνιών γίνεται αντιληπτό ότι, χάριν αυτής, μεταβάλλεται και διαδίδεται η επικρατούσα πλέον άποψη, ότι τα άτομα δεν αποτελούν μόνο πολίτες των κρατών, αλλά κυρίως, πολίτες όλου του κόσμου. Συγχρόνως, συμβάλλει στην άρση συντηρητικών προκαταλήψεων και αναχρονιστικών στερεοτύπων, αλλά και ιδιαίτερα στην ακύρωση φασιστικών και ρατσιστικών φαινομένων. Οι πολυπολιτισμικές κοινωνίες αποτελούν κεκτημένο της παγκοσμιοποίησης, διαμορφώνοντας σημαντικές νέες παραμέτρους διασύνδεσης μεταξύ των ανθρώπων, όπως είναι η κατανάλωση προϊόντων από όλες τις άκρες του πλανήτη μας, η ευκολότερη μετακίνηση από τόπο σε τόπο, η δυνατότητα επαφής με διάφορα πολιτισμικά αγαθά και υπηρεσίες από διαφορετικούς πολιτισμούς, η συνεχής και άμεση πληροφόρηση για διεθνή γεγονότα κ.α.
Φυσικά και δεν είναι μόνο αυτές οι θετικές επιδράσεις που προσδίδει το φαινόμενο της παγκοσμιοποίησης. Η συμβολή της και σε άλλους τομείς, όπως π.χ. στην πολιτική, στις ηθικές μας αξίες,αλλά και στον πολιτισμό είναι τεράστια, συνεισφορά η οποία θα αναλυθεί διεξοδικότερα και με ακόμα ένα άρθρο.
