Tης Κατερίνας Κουκουρίδη,
Στις αρχές του έτους εκδόθηκε ο Νόμος 4513/2018, ο οποίος αφορά τις Ενεργειακές Κοινότητες (Ε.Κοιν.). Η Ε.Κοιν. είναι ένας αστικός συνεταιρισμός αποκλειστικού σκοπού, που βασίζεται στην τοπική συµµετοχή και πρωτοβουλία. Δραστηριοποιείται στους τομείς των Ανανεώσιμων Πηγών Ενέργειας (Α.Π.Ε.), της Συμπαραγωγής Ηλεκτρισμού και Θερμότητας Υψηλής Απόδοσης (Σ.Η.Θ.Υ.Α.), της ορθολογικής χρήσης ενέργειας, της ενεργειακής αποδοτικότητας, των βιώσιμων μεταφορών, της διαχείρισης της ζήτησης και της παραγωγής, διανομής και προμήθειας ενέργειας. Πρόκειται για μια καινοτομία στον τομέα της ενέργειας, προκειμένου να αντιμετωπισθεί η ενεργειακή ένδεια, να προαχθεί η ενεργειακή αειφορία, να ενισχυθεί η ενεργειακή αυτάρκεια και ασφάλεια σε νησιωτικούς δήμους και τέλος, να βελτιωθεί η ενεργειακή αποδοτικότητα στην τελική χρήση σε τοπικό και περιφερειακό επίπεδο, μέσω της παραγωγής, αποθήκευσης, ιδιοκατανάλωσης, διανομής και προμήθειας ενέργειας.
Σύμφωνα με το άρθρο 4 του νόμου, η Ενεργειακή Κοινότητα ασκεί υποχρεωτικά τουλάχιστον μία από τις κατωτέρω δραστηριότητες:
α) Παραγωγή, αποθήκευση, ιδιοκατανάλωση ή πώληση ηλεκτρικής ή θερμικής ή ψυκτικής ενέργειας από σταθμούς Α.Π.Ε. ή Σ.Η.Θ.Υ.Α. ή Υβριδικούς Σταθμούς εγκατεστημένους εντός της Περιφέρειας που βρίσκεται η έδρα της Ε.Κοιν. ή και εντός όμορης Περιφέρειας για Ε.Κοιν. με έδρα εντός της Περιφέρειας Αττικής,
β) διαχείριση, όπως συλλογή, μεταφορά, επεξεργασία, αποθήκευση ή διάθεση, πρώτης ύλης για την παραγωγή ηλεκτρικής ή θερμικής ή ψυκτικής ενέργειας από βιομάζα ή βιορευστά ή βιοαέριο ή, μέσω ενεργειακής αξιοποίησης του βιοαποικοδομήσιμου κλάσματος αστικών αποβλήτων,
γ) προμήθεια για τα μέλη της ενεργειακών προϊόντων, συσκευών και εγκαταστάσεων, με στόχο τη μείωση της ενεργειακής κατανάλωσης και της χρήσης συμβατικών καυσίμων, καθώς και τη βελτίωση της ενεργειακής αποδοτικότητας,
δ) προμήθεια για τα μέλη της ηλεκτροκίνητων οχημάτων, υβριδικών ή μη, και εν γένει οχημάτων που χρησιμοποιούν εναλλακτικά καύσιμα,
ε) διανομή ηλεκτρικής ενέργειας εντός της Περιφέρειας που βρίσκεται η έδρα της,
στ) προμήθεια ηλεκτρικής ενέργειας ή φυσικού αερίου προς τελικούς πελάτες, εντός της Περιφέρειας που βρίσκεται η έδρα της,
ζ) παραγωγή, διανομή και προμήθεια θερμικής ή ψυκτικής ενέργειας εντός της Περιφέρειας που βρίσκεται η έδρα της,
η) διαχείριση της ζήτησης για τη μείωση της τελικής χρήσης της ηλεκτρικής ενέργειας και εκπροσώπηση παραγωγών και καταναλωτών στην αγορά ηλεκτρικής ενέργειας,
θ) ανάπτυξη δικτύου, διαχείριση και εκμετάλλευση υποδομών εναλλακτικών καυσίμων ή διαχείριση μέσων βιώσιμων μεταφορών, εντός της Περιφέρειας που βρίσκεται η έδρα της Ε.Κοιν.,
ι) εγκατάσταση και λειτουργία μονάδων αφαλάτωσης νερού με χρήση Α.Π.Ε. εντός της Περιφέρειας που βρίσκεται η έδρα της Ε.Κοιν.,
ια) παροχή ενεργειακών υπηρεσιών.
Μέλη μιας Ε.Κοιν. μπορούν να είναι είτε φυσικά, είτε Νομικά Πρόσωπα Δημοσίου Δικαίου (Ν.Π.Δ.Δ.), ακόμη και Οργανισμοί Τοπικής Αυτοδιοίκησης (Ο.Τ.Α.). Για να συσταθεί η Ενεργειακή Κοινότητα τηρείται η διαδικασία ίδρυσης ενός αστικού συνεταιρισμού, όπως ορίζεται στο άρθρο 3 του Ν 1667/1986, όπου για τη σύσταση συνεταιρισμού απαιτείται η σύνταξη καταστατικού, που υπογράφεται από δεκαπέντε τουλάχιστον πρόσωπα και καταχώρηση του καταστατικού στο μητρώο συνεταιρισμών του ειρηνοδικείου, στην περιφέρεια του οποίου εδρεύει ο συνεταιρισμός. Αν πρόκειται για καταναλωτικό συνεταιρισμό το καταστατικό υπογράφεται από εκατό τουλάχιστον πρόσωπα. Στη συνέχεια, προσκομίζονται στο Ειρηνοδικείο, όπου έχει την έδρα της η Ενεργειακή Κοινότητα, τα απαιτούμενα δικαιολογητικά. Η Ε.Κοιν. αποκτά νομική προσωπικότητα με την καταχώρηση του καταστατικού της στο Μητρώο Ενεργειακών Κοινοτήτων του Γενικού Εμπορικού Μητρώου (Γ.Ε.ΜΗ.).
Σημαντικό χαρακτηριστικό των Ε. Κοιν. είναι το γεγονός, ότι δεν πρόκειται για αποκομμένους αστικούς συνεταιρισμούς. Πέντε τουλάχιστον Ενεργειακές Κοινότητες που έχουν την έδρα τους στην ίδια Περιφέρεια μπορούν να συστήσουν ένωση ενεργειακών συνεταιρισμών, με σκοπό το συντονισμό και την προώθηση των δραστηριοτήτων τους. Επιπλέον, οι ενώσεις ενεργειακών συνεταιρισμών όλης της χώρας μπορούν να συστήσουν την Ομοσπονδία των Ενεργειακών Συνεταιρισμών της Ελλάδας για το συντονισμό και τη γενικότερη εκπροσώπηση του ενεργειακού συνεταιριστικού κινήματος της χώρας.
Επιπλέον, οι Ε.Κοιν. διακρίνονται από σταθμούς Α.Π.Ε., Σ.Η.Θ.Υ.Α. και Υβριδικούς Σταθμούς, λόγω των οικονομικών κινήτρων και μέτρων στηρίξεων που δίνονται υπέρ τους. Σημαντικότερα εξ αυτών είναι 1) ότι δύνανται να συμμετέχουν ή να εξαιρούνται προνομιακά από τις ανταγωνιστικές διαδικασίες υποβολής προσφορών του άρθρου 7 του ν. 4414/2016 για σταθμούς Α.Π.Ε. και Σ.Η.Θ.Υ.Α., που πρόκειται να λειτουργήσουν από Ενεργειακές Κοινότητες και 2) ότι απαλλάσσονται από την υποχρέωση καταβολής του ετήσιου τέλους διατήρησης δικαιώματος κατοχής άδειας παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας. Περαιτέρω, το ύψος της εγγυητικής επιστολής που απαιτείται (παρ. 3 της υποπαραγράφου Ι.1. της παρ. Ι του άρθρου πρώτου του ν. 4152/2013) για σταθμούς Α.Π.Ε. και Σ.Η.Θ.Υ.Α. και Υβριδικούς Σταθμούς, οι οποίοι ανήκουν σε Ε.Κοιν., μειώνεται κατά πενήντα τοις εκατό (50%). Τέλος, επιτρέπεται η εγκατάσταση σταθμών Α.Π.Ε. και Σ.Η.Θ.Υ.Α. και Υβριδικών Σταθμών από Ενεργειακές Κοινότητες για την κάλυψη ενεργειακών αναγκών των μελών τους και ευάλωτων καταναλωτών ή πολιτών που ζουν κάτω από το όριο της φτώχειας εντός της Περιφέρειας, στην οποία βρίσκεται η έδρα της Ενεργειακής Κοινότητας, με εφαρμογή εικονικού ενεργειακού συμψηφισμού (παρ. 13 του άρθρου 2 του ν. 3468/2006).
Εν κατακλείδι, μέσω των Ενεργειακών Κοινοτήτων, οι καταναλωτές συμμετέχουν ενεργά στα δίκτυα διανομής, διαμορφώνουν νέες καταναλωτικές συνήθειες, ενισχύουν σε σημαντικό βαθμό την ενεργειακή απόδοση των νοικοκυριών και συμβάλλουν στην καταπολέμηση την ενεργειακής φτώχιας.
Βιβλιογραφία
- άρθρο 4 Ν. 4513/2018
- άρθρο 7 Ν. 4414/2016
- άρθρο 1 παρ. 3(1) Ν.4152/2013
- άρθρο 2 παρ. 13 Ν. 3468/2006
- άρθρο 3 παρ. 6 Ν. 1667/1986
