Της Ζένιας Πέτσα,
Τι σχέση έχει η υπερθέρμανση του πλανήτη με τις διατροφικές μας συνήθειες; Παραπάνω από όσο φαντάζεσαι.
Τα τελευταία χρόνια, ο βιγκανισμός σε παγκόσμια αλλά κυρίως σε ευρωπαϊκή κλίμακα έχει εξαπλωθεί σημαντικά. Πριν από μία δεκαετία, το να βρεις κάποιον στην Ελλάδα που να ήξερε τον όρο βίγκαν ήταν αρκετά σπάνιο. Σήμερα, παρόλο που αυτός ο τρόπος ζωής δεν είναι καθολικά υιοθετημένος, θα βρεις άτομα στην καθημερινότητα σου που έχουν επιλέξει να αλλάξουν τις διατροφικές τους συνήθειες για το καλύτερο της υγείας τους, των ζώων και, όπως είναι σε πολλούς άγνωστο, του πλανήτη.
Επειδή υπάρχουν ακόμα διαφωνίες για το περιεχόμενο του βιγκανισμού, ας αρχίσουμε με τον επίσημο ορισμό αυτού του εναλλακτικού τρόπου ζωής. Το να είσαι βίγκαν σημαίνει ότι δεν καταναλώνεις τίποτα το ζωικό, από κρέας μέχρι και γαλακτοκομικά. Επιπλέον, δεν αγοράζεις προϊόντα που προέρχονται από ζώα ή επιβαρύνουν τα ζώα, όπως για παράδειγμα δερμάτινα ρούχα και καλλυντικά που έχουν δοκιμαστεί σε ζώα. Πολλοί μπερδεύουν το βιγκανισμό με τη χορτοφαγία. Η χορτοφαγία, όμως, αφορά μόνο τον περιορισμό του κρέατος, καθώς όλα τα υπόλοιπα ζωϊκά “προϊόντα” επιτρέπονται. Η πιο αξιοσημείωτη διαφορά στην οποία κιόλας θα επικεντρωθώ είναι ότι η χορτοφαγία συμβάλλει και επωφελεί μόνο την υγεία (μέχρι ένα βαθμό), ενώ ο βιγκανισμός παίρνει μεγαλύτερες διαστάσεις. Λειτουργεί ως αρωγός στην τραγική κατάσταση στην οποία βρίσκεται ο πλανήτης μας εξαιτίας των καθημερινών διατροφικών μας επιλογών.
Φαντάζομαι ότι τα Ηνωμένα Έθνη (United Nations) είναι οικεία σε όλους μας, μία από τις πιο έμπιστες πηγές πληροφοριών που μας είναι διαθέσιμες. Πριν από τρία χρόνια, κατά την περιήγηση μου στο διαδίκτυο βρήκα μία ανάρτηση της επίσημης σελίδας των Ηνωμένων Εθνών (UN News), ένα άρθρο με τον τίτλο “Rearing cattle produces more greenhouse gases than driving cars, UN report warns”. Το άρθρο αυτό αναρτήθηκε στην εν λόγω ιστοσελίδα το 2006, ενώ εγώ το έβλεπα για πρώτη φορά. Σύμφωνα με το άρθρο, η εκτροφή βοειδών δημιουργεί περισσότερα αέρια θερμοκηπίου (που συντελούν στην υπερθέρμανση του πλανήτη) από τον τομέα μέσων μεταφοράς (αμάξια, αεροπλάνα). Ο ανώτερος των Ηνωμένων Εθνών, όσον αφορά το φαγητό και τη γεωργία (UN Food and Agriculture Organization), Henning Steinfeld, δήλωσε “Τα κτηνοτροφικά προϊόντα αποτελούν έναν από τους σημαντικότερους παράγοντες που συμβάλλουν στα σημερινά σοβαρότερα περιβαλλοντικά προβλήματα.’’ “Απαιτούνται επείγουσες ενέργειες για την αντιμετώπιση της κατάστασης.”
Η μόνη προφανής λύση, η οποία και αναφέρθηκε στο άρθρο των Ηνωμένων Εθνών, είναι να σταματήσουμε την εκτροφή βοειδών για κρέας και γαλακτοκομικά. Κάτι τέτοιο, όμως, δεν είναι ιδιαίτερα εύκολο, καθώς τα προϊόντα των βιομηχανιών αυτών προωθούνται διαρκώς και από τις ίδιες τις βιομηχανίες αλλά και από την επιστημονική κοινότητα, με αποτέλεσμα το βάρος να πέφτει στους ώμους του καθημερινού καταναλωτή.
Μία τέτοια ριζική αλλαγή στις διατροφικές συνήθειες δεν μπορεί να πραγματοποιηθεί μέσα σε μία νύχτα, ειδικά για την πλειοψηφία του ελληνικού πληθυσμού, εφόσον η ελληνική κουζίνα εμπεριέχει σε μεγάλο βαθμό κρέας και γαλακτοκομικά προϊόντα (από γιαούρτι μέχρι φέτα κ.ά). Υπάρχουν, όμως, αρκετές επιλογές, διαθέσιμες στην ελληνική αγορά, κατά τα ευρωπαϊκά και κυρίως βρετανικά πρότυπα. Στα πιο γνωστά ελληνικά supermarkets πωλούνται νηστίσιμα τυριά και φυτικά γάλατα, ακόμα και υποκατάστατα κρέατος, που παρέχονται από ελληνικές εταιρείες όπως είναι η Viotros, Όλυμπος και Βιτάμ. Αφού υπάρχουν διαθέσιμες εναλλακτικές επιλογές και επαρκείς πληροφορίες για τη σχέση διατροφής και περιβάλλοντος, είναι πλέον επιλογή του καθενός το πώς θα αντιδράσει όσον αφορά την κατάσταση του πλανήτη.
Γι’αυτό και εγώ αποφάσισα να γίνω η ίδια βίγκαν και δεν κοίταξα ποτέ πίσω στον παλιό και επιβλαβή τρόπο ζωής μου. Εκτός από το αναμενόμενο που βίωσα, δηλαδή μία αρκετά πιο υγιεινή και γεμάτη ενέργεια ζωή, επιτέλους ένιωθα ότι όντως βοηθούσα το περιβάλλον. Δεν ήμουν πια μέρος του προβλήματος, αλλά μέρος της λύσης. Ο καθένας μας και ιδιαίτερα η νέα γενιά έχει την δύναμη να αλλάξει τον τρόπο που ζει για το καλύτερο του πλανήτη (και όχι μόνο). Ο βιγκανισμός έχει αναγνωριστεί από αρκετές έρευνες ως ο πιο υγιεινός και ηθικός τρόπος ζωής, με τους βίγκανς να ζουν σε αρκετές περιπτώσεις παραπάνω χρόνια από αυτούς που καταναλώνουν προϊόντα ζωικής προέλευσης. Πρέπει να βάλουμε τον εγωισμό μας στην άκρη και ως κοινότητα να κάνουμε το καλύτερο που μπορούμε για τον πλανήτη μας. Το χρωστάμε στον πλανήτη μας και στις επόμενες γενιές. Η ανακύκλωση δεν φτάνει.
